پیام مازند - در دنیایی که فناوری‌های جعل پیچیده‌تر شده‌اند، کشورها ناچارند گذرنامه‌هایی تولید کنند که هم از نظر امنیتی پیشرفته و هم از نظر فرهنگی معنادار باشند. نمونه‌هایی که در این گزارش زیر معرفی می‌شوند، نشان می‌دهد که یک سند مسافرتی می‌تواند به اثری هنری و حتی یک پیام بصری از آنچه یک ملت می‌خواهد از خود به جهان نشان دهد، تبدیل شود.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در ادامه هشت گذرنامه زیبا و پیشرفته دنیا (براساس رتبه‌بندی سایت‌های جهانی گردشگری) معرفی شده‌اند که نه‌تنها چشم‌نواز هستند، بلکه پیام‌هایی از ریشه‌ها و رویاهای ملت‌ها را در دل خود جای داده‌اند. از تصاویر ماوراءبنفش گرفته تا گرافیک‌های پویانمایی‌شده، این گذرنامه‌ها نه‌تنها از نظر امنیتی پیچیده‌اند، بلکه تجربه‌ای بصری و فرهنگی برای دارنده خود فراهم می‌کنند.
سوئیس؛ هنرنمایی با نقشه‌ها

گذرنامه جدید سوئیس که در ماه مارس 2025 معرفی شد، شاهکاری در دقتِ طراحی است. در هر صفحه از این گذرنامه، نقشه‌ای خیالی از آبراه‌هایی دیده می‌شود که از کوه‌های آلپ سرچشمه گرفته و به دره‌ها می‌رسند؛ هر یک نمادی از یکی از 26 منطقه این کشور. این طراحی، ادای احترامی لطیف اما خیره‌کننده به میراث طبیعی و فرهنگی غنی سوئیس است.
خطوط پنهان، تصاویر معماری و بافت‌های جغرافیایی با نور ماوراءبنفش نمایان می‌شوند و هم زیبایی بصری و هم امنیت سند را افزایش می‌دهند.
استودیو «RETINAA» در شهر ژنو که متخصص در چاپ‌های امنیتی است، طراحی این گذرنامه را پس از هشت سال تحقیق و توسعه به سرانجام رسانده است.
ژاپن؛ تجلی هنر کلاسیک در هر صفحه

به مناسبت المپیک توکیو 2020، ژاپن گذرنامه‌ای جدید با الهام از مجموعه آثار چاپ چوبی «36 چشم‌انداز از کوه فوجی» اثر هوکوسای، هنرمند قرن هجدهم میلادی، منتشر کرد. هر صفحه نمایی از این مناظر نمادین را در خود دارد که حس عمیقی از میراث هنری ژاپن منتقل می‌کند.
طراحی‌های پیچیده این آثار علاوه‌بر ارزش هنری، به‌دلیل جزئیات بالا، جعل‌پذیری را کاهش داده است و امنیت را افزایش داده‌اند.
وزارت امور خارجه ژاپن هدایت پروژه را بر عهده داشته و هدف آن حفظ میراث فرهنگی در قالبی نوآورانه بوده است.
نروژ؛ شفق قطبی، راز پنهان در نور

نروژ با بهره‌گیری از زیبایی طبیعی خود، شفق قطبی را در قلب طراحی گذرنامه‌اش جای داده است. طراحی ساده و مینیمال آن مطابق با سنت‌های اسکاندیناوی، تحت نور فرابنفش با رنگ‌های درخشان شفق، روشن می‌شود.
نور ماوراءبنفش، شفق را با جلوه‌ای بی‌نظیر آشکار می‌کند و این ویژگی علاوه‌بر زیبایی، مانعی در برابر جعل است.
استودیوی طراحی «Neue» در طراحی این گذرنامه از سادگی و عملکردگرایی در طراحی بهره گرفته است.
فنلاند؛ گوزن متحرک و خلاقیت امنیتی

فنلاند همیشه خلاقیت را در طراحی گذرنامه‌هایش لحاظ کرده، اما در این نسخه قدم را فراتر گذاشته است. در گوشه صفحات، یک پویانمایی فلیپ‌بوک از حرکت یک گوزن دیده می‌شود که نمادی از حیات وحش این کشور است.
این انیمیشن ساده اما خلاقانه، علاوه‌بر جذابیت بصری، به عنوان ویژگی ضدجعل نیز عمل می‌کند.
سازمان مهاجرت فنلاند، با هدف ترکیب نمادهای ملی و نوآوری امنیتی، این طراحی را اجرا کرده است.
کانادا؛ آتش‌بازی در نور ماوراءبنفش

گذرنامه کانادا روایتی بصری از تاریخ، فرهنگ و طبیعت کشور ارائه می‌دهد؛ از مناظر طبیعی تا بناهای ملی، همه در صفحات این سند جای دارند. با نورفرابنفش، آتش‌بازی‌ها و الگوها و تصاویر پنهان ظاهر می‌شوند و فرآیند کنترل امنیتی را به تجربه‌ای جذاب تبدیل می‌کند.
شرکت «Canadian Bank Note» طراحی این گذرنامه را با تلفیق داستان‌گویی و فناوری روز انجام داده است.
فیلیپین؛ تلفیق شعر و طبیعت

نسخه 2016 تا 2022 گذرنامه فیلیپین با وجود واکنش‌های متفاوت داخلی، در سطح بین‌المللی تحسین شد. مناظر فرهنگی و طبیعی کشور، به‌همراه متن‌های شاعرانه، در هر صفحه گنجانده شده است.
تصاویر هولوگرافیک، چاپ میکرو و طراحی‌های واکنش‌پذیر به نور فرابنفش در کنار هم، امنیت و زیبایی را در این گذرنامه تلفیق کرده‌اند.
این طرح حاصل همکاری وزارت امور خارجه و بانک مرکزی فیلیپین است.
نیوزیلند؛ طبیعت به مثابه هویت

جلد مشکی با سرخس نقره‌ای (نماد ملی نیوزیلند) و تصاویری از مناظر طبیعی و موتیف‌های فرهنگی، این گذرنامه را به بازتابی از سرزمین و فرهنگ این کشور تبدیل کرده است.
المان‌های واکنش‌پذیر به نور فرابنفش، تصاویری پنهان را آشکار می‌کنند و نقش مهمی در تأمین امنیت سند دارند.
وزارت امور داخلی نیوزیلند این طراحی را با هدف بازتاب ارزش‌ها و هویت ملی اجرا کرده است.
استرالیا؛ شگفتی‌هایی در زیر نور

هر صفحه از گذرنامه استرالیا با تصاویر دقیق از گیاهان و جانوران بومی تزئین شده است که ادای احترامی به طبیعت این سرزمین است.
با استفاده از نور فرابنفش، تصاویر و الگوهای پنهان نمایان می‌شوند که هم جذاب‌اند و هم امنیتی.
دفتر گذرنامه استرالیا این طراحی را با ترکیب فناوری‌های نو و عناصر هنری تهیه کرده است.
منبع: ایسنا