پیام مازند

آخرين مطالب

معادل سازی کلمه تیک! مقالات

معادل سازی کلمه تیک!
  بزرگنمايي:

پیام مازند - ایسنا / سیدعباس امام، معادل‌سازی‌ها و واژه‌ها را نوعی قرارداد می‌خواند و می‌گوید: بیش از 60 سال است که «تیک» در زبان فارسی جا افتاده است، همانطور که گفته شد زمانی که کلمه‌ای جا بیفتد، معادل‌سازی برای آن سخت می‌شود. 
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (در سه دوره نسبتاً مجزا در طول فعالیت‌های آن) هزاران نوواژه فارسی در برابر واژه‌ها و اصطلاحات غیرفارسی ساخته و به گنجینه زبان فارسی اضافه کرده و به نوعی باعث غنا و توانمندسازی آن شده‌ است. از سوی دیگر به علل گوناگون و از جمله نو بودن واژه‌های پیشنهادی و ناآشنایی کاربران فارسی زبان با برخی از آن نوواژه‌ها، هم عوام و گاه خواص، در مخالفت با این سیاست واژه‌گزینی فرهنگستان، لطیفه‌هایی ساخته‌اند.
گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل واژه «تیک»(tick) به معنای «تایید مطلب» را «هفتک» انتخاب کرده است.
نسرین پرویزی، معاون واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این باره گفته است: واژه «تیک» که علامتی پرکاربرد در زبان فارسی است، در گروه‌های واژه‌گزینی فرهنگستان بررسی و معادل «هفتک» برای آن انتخاب شد. شباهت ظاهری علامت «تیک» به «عدد هفت» در زبان فارسی، ملاک این معادل گزینی بوده است.
همانطور که اشاره شد واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی معمولا با برخوردی طنزآمیز و شوخی و استهزاء همراه می‌شوند و «هفتک» هم مستثنی نبوده است. 
حال عباس امام، پژوهشگر، مترجم و استاد دانشگاه چمران در ‌پی این موضوع در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به یادداشت خود با عنوان ««کِشْ‌لُقمه» کجاش اشکال داره!؟» در سخنانی گفت: واژه‌گزینی در فرهنگستان زبان در دوره‌های مختلف، روال خاص خود را داشته و دارد؛ زبان‌شناسان و ادبا برای کلمات و اصطاحات معادل‌یابی می‌کنند اما واژه‌هایی که از زبان‌های دیگر وارد زبان فارسی می‌شود، به‌قدری گسترده است که معادل‌سازی برای همه آن‌ها امکان‌پذیر نیست.
او با تأکید بر قراردادی بودن معادل‌سازی‌ها برای لغت و اصلاحاتی که از زبان‌های دیگر وارد زبان می‌شوند و حتی واژه‌ها در زبان گفت: به دلیل قراردادی بودن واژه‌ها در زبان‌ها، اگر برای معادل‌سازی واژه‌ای دیر اقدام شود و واژه دیگری در جامعه زبانی جا بیفتد، جا افتادن واژه جدید سخت می‌شود. به‌طور مثال حدود 30 سال پیش کسی حاضر نبود، به جای «سوبسید» بگوید «یارانه»؛ زیرا «سوبسید» جا افتاده بود و کسی با «یارانه» آشنایی نداشت و نمی‌دانستند چیست اما بعدها این موضوع پدیده عمومی در سطح کشور شد، همه طبقات اجتماع هر روز با آن سروکار پیدا کردند و این واژه جا افتاد.
امام خاطرنشان کرد: تا زمانی که موضوعی، عمومی نشود یا فرهنگستان برای معادل‌سازی سرعت عمل به خرج ندهد، این موضوع سخت می‌شود. اگر پنجاه سال پیش به جای پیتزا می‌گفتند «کش لقمه» چه‌بسا امروزه همه ما به‌راحتی می‌گفتیم «کش‌لقمه». واژه‌ها، ارزش ذاتی ندارند و همانطور که گفته شد قراردادی هستند، اگر در معادل‌سازی سرعت عمل و سلیقه به کار رود، مردم استفاده می‌کنند. البته برخی از کلمات و اصطلاحات تخصصی‌تر بوده و برای مردم نیست و دردسرهایش کمتر است.
این پژوهشگر درباره اینکه فرهنگستان از موج واژه‌هایی که وارد زبان فارسی می‌شود، جا می‌ماند، توضیح داد: فرهنگستان دیر می‌جنبد و از طرف دیگر اقیانوسی از واژه‌ها از رشته‌های و شاخه‌های مختلف علمی به زبان کوچکی مانند زبان فارسی می‌ریزد و مرتب هم واژه‌های جدید ساخته می‌شود و کشور ایران نمی‌تواند برای همه معادل‌سازی کند و بنابراین ساخت معادل طول می‌کشد و چون زمان زیادی می‌برد تا فرهنگستان برای آن‌ها معادل‌سازی کند ، طبیعی است که جا بماند و واژه‌ها به همین ترتیب استفاده و بعدها مشکل‌ساز می‌شود.
او یادآور شد: بسیاری از معادل‌هایی که در فرهگستان ساخته شده‌اند، امروزه به کار می‌روند، مثلا به راحتی می‌گوییم «دادگستری» اما زمانی که این واژه ساخته شد بسیاری می‌گفتند «عدلیه» وجود دارد و چه نیازی به واژه جدید است. یا «دادگاه که قبلا می‌گفتند «محکمه»، یا می‌گفتند «بلدیه» جا افتاده چرا بگوییم «شهرداری».
این پژوهشگر درباره واکنش‌هایی که درباره توضیح واژه «هفتک» در فضای مجازی مطرح می‌شود، گفت: «تیک» بیش از 60 سال است که در زبان فارسی جا افتاده است، همانطور که گفته شد زمانی که کلمه‌ای جا بیفتد، معادل‌سازی برای آن سخت می‌شود. هشتاد سال پیش به جای «زیست‌شناسی» می‌گفتند «علم‌الحیات» اما امروزه همه می‌گویند «زیست‌شناسی»، زیرا در مدرسه و کتاب‌های درسی و مجله‌ها از این واژه استفاده می‌شود. جا افتادن واژه‌ها به سازوکارهای تبلیغ واژه‌ها نیز بستگی دارد. البته گاه ملت جوک می‌سازند و این جوک‌ها در میان مردم جا می‌افتد. فرهنگستان هیچ‌گاه نگفته «کش‌لقمه» بلکه جوک بوده یا فرهنگستان معادلی برای «کروات» نساخته است اما برخی طنز ساخته از «دارزآویز زینتی» استفاده کرده‌اند.
او با اشاره به جا افتادن واژه‌هایی چون «پیامک» به دلیل عمومی و پرکاربرد بودن و استفاده زیاد از آن توسط مردم، گفت: در برابر کلمات تخصصی‌تر مانند «تیک‌» مقداری مقاومت زیاد می‌شود که چیز عجیبی نیست، از طرف دیگر با توجه به قراردادی بودن واژه‌ها، «هفتک» جای «تیک» چیز عجیبی نیست. همه کلماتی که در زبان مادری مردم است، شسته و رفته نیست. برساخته‌هایی چون «هفتک» در زبان عامیانه خود هم داریم مثلا «سگک» داریم یا «خشتک شلوار»، این کلمات جا افتاده‌اند و استفاده می‌شوند. 
عباس امام در پایان گفت: به دلیل گستردگی واژه‌هایی که وارد زبان فارسی می‌شود، فشار زیادی به زبان وجود دارد و هر ساله نیز هزاران لغت ساخته می‌شود و از طرف دیگر نیروی فرهنگستان کم بوده و سخت‌گیری بیشتری دارند به همین دلیل، فرهنگستان از معادل‌سازی بسیاری از واژه‌ها جا می‌ماند.

لینک کوتاه:
https://www.payamemazand.ir/Fa/News/858325/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

محدودیت‌های ترافیکی برای روز‌های پایانی هفته

محدودیت‌های ترافیکی روز‌های پایانی هفته در جاده‌های شمال

اعلام محدودیت‌های ترافیکی پایانی هفته

پایداری هوا در سواحل، برف و باران در ارتفاعات

بدهی 400 میلیارد تومانی نهادهای دولتی به شهرداری ساری / بدهکاران فرا خوانده شدند

اعمال محدودیت‌های ترافیکی/ هراز، چالوس و فشم یکطرفه می‌شوند

یکطرفه شدن 3 مسیر مهم از امروز | محدودیت‌های تردد جاده‌ای در آخر هفته اعلام شد

جمع آوری دام‌های هوایی صید پرندگان مهاجر در مازندران

مناسبت روز/ چهارشنبه، 19 دی‌ماه

جلسه شورای اطلاع رسانی اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اصفهان برگزار شد

تبادل نظر در مورد راه کارهای همکاری های مشترک میان بنیاد شهید و پایگاه هوایی

رجائیان: استقلال بازیکن و پول بدهد لطفی را می دهیم

ماجرای برانداز علیه برانداز! | داودی مهاجر علیه مسیح علینژاد؛ نوریزاد علیه داودی مهاجر | کشف حجاب در ازای یک آپارتمان و...

کاسبی مسیح علی‌نژاد از مسیر مبارزه با جمهوری اسلامی ایران

محدودیت‌های ترافیکی در محورهای شمالی کشور برای روزهای پایانی هفته

رونمایی بحرین از پروژه‌های جدید برای جزیره ریف

محدودیت‌های ترافیکی برای روزهای پایانی هفته

شهرک ورزشی در شرق مازندران ایجاد می شود

تلخ اما واقعی؛ کرمانشاه با کشتی قهر است

کمک 173 میلیارد ریالی مردم مازندران به مظلومان غزه و لبنان

آموزش تصویری تای چی برای تجربه خوابی راحت و آرام

«آوای باد»؛ بخشی از تاریخ سیاسی چین در یک رمان

روایت‌های شوکه‌کننده یک افسر اطلاعاتی ایرانی

خروج تدریجی سامانه بارشی از آسمان مازندران

برگزاری مراسم جشن ولادت امام علی (ع) در بابلسر

تراشه‌ها؛ GPU گلوگاه هوش مصنوعی در ایران

سوپرجام صدای بیلبائو را بلند کرد

افزایش آمار پذیرش دانشجویان پیام نور در مقاطع تحصیلی تکمیلی

دعوای دو عنصر اپوزیسیون/ مسیح علی‌نژاد، پروژه بگیر است و به بهانه‌های مختلف از افراد پول می‌گیرد

تحول تقویم فوتبال از سال 1980؛ تورنمنت های بیشتر؛ بازی های دوستانه کمتر و میلیون ها پول بیشتر

خیبر خرم آباد 1 – 2 مس رفسنجان/ کویر نشینان 3 امتیاز ارزشمند به دست آوردند – خبرگزاری ورزش ایران

زمان آزادسازی پول های بلوکه شده از زبان عراقچی

برگزاری مراسم چهلمین روز تدفین شهید گمنام در بابلسر

برگزاری گردهمایی خادمین شهدای شهرستان آمل

برگزاری همایش گردان مالک اشتر لشکر ویژه 25 کربلا در تنکابن

برگزاری مسابقه بزرگ عکاسی یادبود «پدران آسمانی» در مازندران

آغاز فعالیت مجتمع «شوق زندگی» در خرم‌آباد

برگزاری یادواره شهدای مسجد مهدیه درزیکلا نصیرایی بابل

جنگ استقلال و سپاهان برای جذب ستاره خیبر

جنگ تیم های استقلال و سپاهان برای جذب ستاره خیبر

مسابقه استخدامی برنامه ‌نویسی «Cod Sprint» به پرداخت ملت

فال حافظ امروز 19 دی ماه 1403 برای متولدین هرماه / یاد تو به دل، در دلش درگذشت...

مصرف نفت گاز در غرب مازندران رشد یافت

تخریب ویلاهای میلیاردی غیرمجاز در آمل/ زمین‌های کشاورزی آزاد شد!

رقابت سپاهان و استقلال برای جذب احمدی

کاپیتان سابق پرسپولیس در نیکا پارس

مدافع سابق پرسپولیس، سکاندار نیکا پارس چالوس شد

وزیر اقتصاد: دشمن روی ارزش پول ملی تمرکز کرده است

فرزند بازیکن سابق استقلال، میهمان ویژه تمرین خیبر

عامل ناامنی در عباس‌آباد دستگیر شد