بزرگنمايي:
پیام مازند - پزشکیان اگرچه چندماه پیش با رأی مجلس به کل کابینه پیشنهادی اش راهی پاستور شد اما چند هفته مانده به پایان سال 1403، با استیضاح و خداحافظی یک عضو کابینه اش روبرو شد و عبدالناصر همتی با فشار طیف منتقدان دولت در مجلس زودهنگام از دولت جدا شد.
به گزارش خبرآنلاین، قرعه اولین استیضاح در دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم به نام عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد افتاد؛ آن هم در حالی که کمتر از 20 روز تا پایان سال مانده است؛ استیضاحی که بیش از آنکه اقتصادی باشد، سیاسی بود.
طیفی که پشت سر این استیضاح قرار داشت، غالبا از جنس پایداری‌چی‌های مجلس و حامیان سعید جلیلی بودند. بسیاری بر این عقیده‌اند که این استیضاح وقتی صورت گرفت که مخالفان و دشمنان دولت، از برکناری محمدجواد ظریف معاون راهبردی رئیس جمهوری و همچنین ابلاغ قانون عفاف و حجاب ناامید شده‌اند؛ از همین رو این طیف که هنوز زخم ناشی از شکست در انتخابات را بر وجودشان حس می‌کنند و برایشان تازه است، به استیضاح وزیر اقتصاد روی آوردند.
ناظران عقیده دارند که شکست خوردگان انتخابات تیر ماه گذشته، تلاش داشتند تا قبل از سال جدید، ضربه‌ای به دولت وارد کنند؛ وقتی از راه ظریف و قانون حجاب ناکام ماندند، به این استیضاح روی آوردند؛ که البته در ظاهر هم کسی نمی‌توانست به آنها ایراد بگیرد. از یک سو استیضاح حق مجلس است و از سوی دیگر در چند ماه اخیر بازار دلار و ارز دچار تلاطم شدیدی شده است و قیمت دلار سیر صعودی تندی را پشت سر گذاشته است.
از همین رو آنها گزینه همتی را بهترین گزینه یافتند. البته قیمت دلار بیش از آنکه در اختیار وزیر اقتصاد باشد، در زمره وظایف رئیس کل بانک مرکزی است؛ که در اختیار محمدرضا فرزین از مدیران بازمانده دولت ابراهیم رئیسی است؛ به عبارتی احتمالا نمایندگان برای آنکه مدیر دولت رئیسی دچار فشار بابت قیمت ارز نشود، قصد کردند وزیر اقتصاد را قربانی کنند.
وفاق باخت
حالا با رای آوردن استیضاح یعنی افتادن وزیر اقتصاد، می‌توان گفت وفاقی که میان دولت و مجلس دچار خدشه می‌شود؛ با دفاعی که رئیس جمهوری در سخنرانی خودش در جریان استیضاح مطرح کرد، او امید بسته بود که مجلسی‌ها برای ادامه این وفاق و همکاری با دولت و همچنین بدون وزیر نشدن مهمترین وزارت اقتصادی کشور 20 روز مانده به پایان سال، به استیضاح وزیر رای مثبت ندهند اما چنین نشد و قالیباف برکناری همتی را اعلام کرد؛ کنار رفتنی که با اقدام عجیب برخی نمایندگان همراه شد؛ وقتی قالیباف تعداد آرای استیضاح را قرائت کرد و مشخص شد که همتی کنار رفته است، تعدادی از نمایندگان که در جایگاه هیات رئیسه بودند، شعار «الله‌اکبر» سر دادند!
حالا با این رای مجلس، باید گفت که وفاقی که پزشکیان نسبت به آن امیدوار بود، دچار ترک خوردگی شده است و هر آن ممکن است فرو بپاشد.
البته که این استیضاح از سویی می‌تواند خوراک تبلیغاتی و پروپاگاندا هم داشته باشد؛ چرا که وقتی بازار ارز اینچنین دچار تلاطم می‌شود، نشان دهند که اقدامی برای این موضوع می‌کنند.
پزشکیان برای دفاع از وزیرش به مجلس آمد
زنگ آغاز جلسه علنی امروز مجلس در حالی توسط محمد باقر قالیباف به صدا درآمد که بهارستانی ها امروز میزبان مسعود پزشکیان بودند تا به بررسی استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد بپردازند.
در همان شهریورماهی که همتی توانست 192 رأی موافق بهارستانی ها را برای حضور در دولت به دست بیاورد، قابل پیش بینی بود که برخی از مخالفان او به سمت استیضاح زودهنگام این عضو دولت بروند. استیضاحی که چند هفته مانده به پایان سال 1403 کلید خورد و به باور برخی از کارشناسان سیاسی بوده و یاران جلیلی در پشت پرده آن قرار دارند.
از پخش فیلم قدیمی همتی تا استراتژی مخالفان دولت برای استیضاح
با آغاز جلسه علنی مجلس و بعد از نطق آقای رئیس و با اعلام هئیت رئیسه مجلس، موافقان استیضاح وزیر اقتصاد یکی بعد از دیگری پشت تریبون رفتند.
جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت، اولین نماینده ای بود که پشت تریبون مجلس آمد و با انتقاد از وزیر اقتصاد گفت: «آقای همتی، شما در رأی اعتمادی که نمایندگان به شما دادند، برنامه‌هایی به مجلس ارائه دادید. اگر به برنامه‌های خود اعتقاد داشتید، چرا در جهت اجرای آنها عمل نکردید؟ آیا قصد فریب نمایندگان را داشتید؟ شما تعهد کردید که تورم را کنترل و کاهش دهید، نرخ ارز را کاهش دهید، ارزش پول ملی را حفظ کنید، رشد اقتصادی 8 درصدی ایجاد کنید، بهره‌وری را افزایش دهید، دولت را کوچک‌سازی کنید و بخش خصوصی را تقویت نمایید. اما هیچ‌یک از این تعهدات محقق نشده است.»
سپس نوبت به میثم ظهوریان از چهره های نزدیک به سعید جلیلی در مجلس رسید. او نیز در موافقت با استیضاح همتی بیان کرد: « به نظر ما بهترین کمک به دولت، اصلاح تیم اقتصادی دولت است. ما انتظار نداریم همه مشکلات اقتصادی کشور حل شود اما باید کورسوی امیدی در اقدامات دولت مشهود باشد در حالی که 62 درصد افزایش قیمت دلار در مدت کوتاهی داشته ایم و اکنون به بالای 90 هزار تومان رسیده است.»
روح الله متفکرآزاد، عضو هیأت رئیسه مجلس هم درباره استیضاح همتی گفت: «ما شما را به صداقت و درد مردم می‌شناسیم و یقین داریم که انتقادهای ما از سر دلسوزی است. امیرالمؤمنین علیه السلام می‌فرمایند که هرکس درد مردم را می‌داند، به او اعتماد کنید. در نطق‌های آذر و دی ماه به تیم اقتصادی دولت نسبت به ضرورت استفاده از سرمایه اجتماعی و دورنمای مثبت امیدآفرین برای بهبود وضعیت هشدار دادم. گفتم که از دولت انتظار نداریم مشکلات را در 100 روز حل کند، اما مردم دیگر نمی‌توانند تحمل موج جدید گرانی را داشته باشند.»
این نماینده مجلس بخشی از فیلم انتقادات همتی از عملکرد دولت سیزدهم در سال 1401 را در صحن علنی منتشر کرد.
امیرحسین ثابتی، مشاور سعید جلیلی و از چهره های مخالف دولت در مجلس نیز با حضور در پشت تریبون مجلس خطاب به پزشکیان گفت: «دغدغه همه ما از آنجایی افزایش یافت که فنر قیمت ارز باز شد و از 58 هزار تومان به 78 هزار تومان رسید، آن زمان که حدود 2 ماه پیش بود، آقای همتی در جلسه ای گفت به من فرصت دهید؛ فرصت دادیم اما امروز نرخ ارز، رکورد 94 هزار تومان را زده است. دولت با چنین عملکردی نیاز به دشمن ندارد و خود وزیر اقتصاد به تنهایی می تواند آن را ساقط کند،آقای پزشکیان امروز ما با استیضاح می خواهیم یکی از عوامل افزایش قیمت نرخ ارز را از دولت شما خارج کنیم.»
از مهم ترین نکاتی که جلسه استیضاح همتی به همراه داشت، استراتژی جدید مخالفان دولت و نمایندگان موافق استیضاح بود. حضور پرتعداد موافقان استیضاح پشت تریبون و تقسیم وقت میان آنان، حکایت از فشار تندروها برای استیضاح وزیر اقتصاد داشت. در واقع هر کدام از آنان با حضور در پشت تریبون و با اشاره به قیمت ارز، از جهات مختلف به عملکرد همتی حمله کرده و بر برکناری او تاکید ورزیدند.
چنانچه روح الله ایزدخواه، نماینده تهران از دیگر موافقان استیضاح وزیر اقتصاد، با بیان اینکه ما آقای همتی را می‌شناختیم گفت: مجلس از ابتدا لطف خود را به دولت ثابت کرده است، اما ما با وجود اینکه تفکر آقای همتی را می‌شناختیم به دولت لطف کردیم و به ایشان رأی دادیم. حالا آقایان می‌گویند اگر ارزش پول ملی کاهش پیدا کند صادرات رشد می‌کند این یک تفکر پوسیده و عقب مانده است و من به رئیس جمهور می‌گویم فقط اتاق فکر شما کارشناس نیست و مجلس و کمیسیون‌ها نیز کارشناس هستند و انبوه متفکران اقتصادی که 30 سال است در نظام تکنوکرات راهی ندارند کارشناس هستند و اصلا دولت‌ها به آنها اهمیتی نمی‌دهد و در دانشگاه و حوزه برای نجات اقتصاد ایران کار می‌کند نیز کارشناس هستند و مجلس با اتکا به اینها اراده کرده است که تکلیف خود را با اقتصاد مشخص کند.
وی تاکید کرد: ما با آقای همتی مشکل شخصی نداریم اما در مقابل تداوم اقتصاد عقب مانده و وابسته خواهیم ایستاد و تکلیفمان را با آن مشخص می‌کنیم.
قاسم روانبخش، نماینده قم و از دیگر چهره های مخالف دولت، نیز در پشت تریبون مجلس گفت: «خواهش من از رئیس جمهور آن است که امروز دیگر از حضرت آقا خرج نکند و از بیانات ایشان استفاده نکند. امروز باید به ملت پاسخ دهید و بگویید چرا یک وزیر در این شش ماه برای کشور 50 درصد گرانی و تورم ایجاد کرده است؟ اگر امروز ترمز گرانی را بکشیم، قطعاً به نفع کشور و مردم است.»
وی گفت: «آقای رئیس جمهور! شما باید خودتان وزیر اقتصاد را برکنار می‌کردید، اما نکردید و مجلس را در این میدان انداختید. عده‌ای می‌گویند که اگر همتی برود وضع بدتر می‌شود، اما حرفم این است که دولت بنایی به لجاجت ندارد و حتماً دولت بعد از همتی، فرد بهتری را معرفی می‌کند و مجلس هم این بار و در جلسه رأی اعتماد به وزیر بعدی، دقت عمل بیشتری به کار خواهد گرفت.»
فاطمه محمد بیگی نماینده قزوین، مصطفی طاهری نماینده زنجان، عباس بیگدلی نماینده تاکستان، سید محمد پاکمهر نماینده بجنورد، روح الله عباسپور نماینده قزوین و بوئین زهرا، رسول بخشی دستجردی نماینده اصفهان، سید جلیل میرمحمدی نماینده تفت و میبد، هادی هاشمی‌نیا نماینده خرم آباد و چگینی، محمد رستمی نماینده نیشابور، حسین صمصامی نماینده تهران، سلمان اسحاقی نماینده قائنات، احمد راستینه نماینده شهر کرد، ابوالفضل ابوترابی نماینده نجف آباد از دیگر موافقان استیضاخ همتی بودند که در نوبت اول پشت تریبون رفتند.
یک نماینده یادداشت خود را جا گذاشت؛ قالیباف تذکر داد
اما جلسه بررسی استیضاح همتی با حواشی هم همراه بود. یکی از حواشی این جلسه مربوط به مصطفی طاهری نماینده زنجان است که به عنوان موافق استیضاح در پشت تریبون قرار گرفت، اما به دلیل جا گذاشتن برگه های یادداشتش، برگشت تا آنها را بردارد که با تذکر هیئت رئیسه مجلس مواجه شد.
همچنین بی نظمی نمایندگان از موضوعاتی بود که بارها مورد تذکر قالیباف قرار گرفت. او خطاب به نمایندگان گفت: «سخت‌گیری می‌کنم که نظم و انضباط را رعایت کنید.»
قالیباف بار دیگر به نمایندگانی که در راهروهای صحن ایستاده بودند، تذکر داد که در جایگاه خود قرار گیرند و در ادامه گفت که؛ «حتما باید اسم ببرم که چه کسانی در راهروها هستند؟»
روبوسی مسعود پزشکیان با امیرحسین ثابتی، نماینده موافق استیضاح از دیگر حواشی امروز صحن علنی مجلس بود. همچنین، در چند روز گذشته بحث ارسال پیامک های سازماندهی شده به موبایل نمایندگان مجلس برای استیضاح شدن همتی، به اوج رسیده بود. چنانچه مصطفی پوردهقان، نماینده اردکان در مجلس، در ویدئویی در خصوص دریافت پیامک های ناشناس گفت: «در فاصله 8تا 10 روز، 3-4 هزار حتی بیشتر از این تعداد پیامک دریافت می کنیم که هدفمند هستند و گویا شماره ماها را گذاشتند تا تحت تاثیر قرار دهند و افراد مختلف با یک خط فکری خاصی پیامک‌ها را می فرستند. متن های همه پیامک ها شبیه هم هستند که نوشتند که آقای فلانی فلان است، خائن است و حرف های بسیار بد و زننده می فرستند.»
امروز نیز، محمد قسیم عثمانی، نماینده بوکان، در بخشی از اظهارات امروز خود در جلسه علنی امروز به عنوان مخالف استیضاح وزیر اقتصاد گفت: «بیایم منصفانه برخورد کنیم؛ یک نفر نتوانست بگوید وزیر سالم نیست و رانت خوار است. وزیر هزار همت رانت را از گلوی رانت خواران بیرون در آورده است، همان هایی که پیامک هایی را ساماندهی کرده و برای ما فرستاده می شود، می‌گویند مرد نیستید اگر استیضاح نکنید؛ مرد هستیم اما به خاطر فشار، گردن یک مسلمان دلسوز را نمی زنیم این مردانگی و عزت مجلس است.»
از سوی دیگر، با وجود آنکه پیش بینی می شد غلامرضا تاجگردون، نماینده گچساران به عنوان مخالف استیضاح در صحن علنی سخن بگوید، او اینکار را انجام نداد و در حاشیه صحن علنی در جمع خبرنگاران حاضر در جلسه استیضاح وزیر اقتصاد گفت: «پیش‌بینی اینکه استیضاح همتی وزیر اقتصاد چگونه خواهد بود سخت است . به هر حال هر دو طرف همان حرفهای خود را زدند. هر کدام بر حرفهای گذشته خود باقی ماندند.»
او همچنین تاکید کرد: «پیامک داده‌اند از طرف قرارگاه دانشگاهیان دولت سایه که به استیضاح رای مثبت بدهم.»
پزشکیان رودربایستی را کنار گذاشت/ جنگ است؛ می خواهید وزارت اقتصاد را متزلزل کنید؟
پس از به پایان رسیدن اظهارات موافقان استیضاح وزیر اقتصاد، نوبت به مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری رسید تا از عملکرد همتی دفاع کند. پزشکیان که همواره تاکید داشت باید مسائل کشور را با وفاق ملی و بدون دعوا حل کنیم، این بار در دفاع از همتی، رودربایستی های خود را کنار گذاشت و صریحا با نمایندگان سخن گفت.
وی گفت: «بهتر از من وضعیت را می‌دانید. خیلی وقت‌ها دوست ندارم مسائل را بگویم تا باعث ناامیدی مردم و جامعه نشود. وظیفه ما ایجاد امید و ایجاد باور و توانستن است. واقعیت این است که وقتی دولت را در دست گرفتم ناترازی در آب، برق، سوخت، بدهی‌های بالا در بخش‌های گندم و بهداشت وجود داشت. وزارت بهداشت 90 هزار میلیارد تومانی بدهی داشت. اعتبار گندم 220 همت در اختیار داشت که نیاز به تامین بود. بازنشستگی و پایان خدمت هم بود. بدهی وزارت نیرو نیز چند هزار میلیارد بود. 120-130 همت هم به تامین اجتماعی بدهکار بودیم.»
رئیس جمهور گفت: «به هیچ وجه دوست نداشتم مازوت سوزی شود یا برق دستگاه‌ها و کارخانجات قطع شود، اما اگر این کار نمی‌کردیم برق مردم قطع می‌شد و بر سر مردم بلا می‌آمد. از صنعتگران و تولیدکنندگان عذرخواهی می‌کنم. مگر می‌شود که انرژی داشته باشیم و در اختیار مردم نگذاریم. تغییر و تحولات روند و فرآیند است.»
پزشکیان تاکید کرد: «با امضای ترامپ کلی از نفتکش‌ها و کشتی‌های گاز کشور روی آب مانده و فکر می‌کنند که چطور انرژی را به مقصد برسانیم. عراق، ترکیه و سایر کشورهای بدهکار به ایران بدهی‌شان را پس نمی‌دهند. مشکل ما نفر نیست. خیلی ساده با دو رئیس قوه دیگر تصمیم گرفتیم تا کاری را انجام دهیم، اما نتوانستیم بلکه گروه دیگری باید می‌آمدند تا کار پیش برود. ما در جنگ هستیم و دشمن می‌خواهد ما اختلاف داشته باشیم. 6 ماه است که کار را بر دوش گرفته‌ایم آیا در این مدت می‌توان معجزه کرد؟ با تمام وجودمان تلاش می‌کنیم تا مشکلات مردم حل شود.»
وی ادامه داد: «بنده خودم مستقیما با سرمایه‌گذاران صحبت می‌کنم تا بیایند و سرمایه‌گذاری کنند. جنگ اقتصادی فعلی بسیار بسیار بدتر از جنگ تحمیلی است. یارانه و حقوق شب عید را باید پرداخت کنیم و مسئول پرداخت‌ها وزارت اقتصاد است. اگر این وزارتخانه مشکل پیدا کند 3 ماه همه چیز عقب می‌افتد تا فرد جدید وارد کار شود.»
پزشکیان با بیان اینکه گاهی برخی از ما صحبت هایی را در فضای مجازی در می آورند که فلانی گفته است باید گفتگو کنیم، بیان کرد: «بله من معتقد به گفتگو هستم اما وقتی رهبر معظم انقلاب گفته اند نباید گفتگو شود ما به آن عمل می کنیم و آن را وظیفه خود می دانیم و ما باید خود را با جهت گیری های رهبری تطبیق دهیم. در ادامه باید برای اجرای منویات رهبری نیز دنبال راهکارهای جدیدی باشیم تا بر اساس آن ریل گذاری کنیم.»
پاسخ همتی به 12 سوال استیضاح کنندگان
پس از دفاعیه مسعود پزشکیان از عملکرد همتی، نوبت به وزیر اقتصاد رسید تا از عملکرد خود دفاع کرد. همتی زمانی که پشت تریبون قرار گرفت گریزی به ادعاهای استیضاح کنندگان زد و با اشاره به اینکه می گویند همتی پاسخ سوالات را نمی دهد، بیان کرد: «کیست که نداند دشواری‌های معیشتی مردم چگونه است؟ در جریان مشکلات مردم قرار دارم؛ آیا ممکن است کسی که به اقتصاد کشور مسلط است، نداند که طی 7 سال پی در پی، تورم بالای 40 درصد چه تأثیری بر معیشت مردم می‌گذارد؟ این شرایط مانند وزنه‌برداری است که سال اول وزنه‌ای 200 کیلویی می‌زند، سال بعد 210، 215 و در نهایت، پس از سال‌ها، تنها 200 گرم تغییر می‌دهد. حالا مردم ما در شرایطی قرار دارند که قدرت خریدشان سال به سال کاهش می‌یابد و این مسئله برای همه آشکار است.»
وزیر اقتصاد ادامه داد: «خواهش من از شما این است که از من نخواهید اطلاعاتی را بیان کنم که دشمنان کشور از آن بهره‌برداری کنند و شاد شود، من هرگز اطلاعاتی نخواهم داد که منافع ملی را به خطر بیندازد و تلاش می‌کنم تا در چارچوب منافع ملی صحبت کنم. به همین دلیل، از نمایندگان و ملت ایران عذرخواهی می‌کنم اگر نتوانستم برخی مسائل را در اینجا بیان کنم.»
وی افزود: «این هفته در سفر به عربستان، مسئولان صندوق بین‌المللی پول از من پرسیدند که چگونه یک کشور 7 سال تحت تحریم توانسته این‌گونه پایدار بماند. به آنها گفتم این به دلیل مقاومت مردم ایران است. مردم اگرچه سختی‌های اقتصادی زیادی را تحمل می‌کنند، اما تاب‌آوری کشور بالا رفته است. واقعیت این است که ظرف 7 سال گذشته، حدود 10 میلیون نفر از جمعیت کشور زیر خط فقر رفته‌اند. این را همه می‌دانیم. من خودم مرتب در مناطق مختلف مانند ملارد و دیگر نقاط کشور حضور دارم و می‌بینم مردم چه مشکلاتی دارند.»
همتی ادامه داد: «با این حال، همان‌طور که آقای رئیس‌جمهور گفت، ما وقتی برای 6 میلیارد دلار ارز در سطوح بالا بحث می‌کنیم، این نشان می‌دهد که همین مبلغ معادل واردات یک ماه کشور است. ما برای 6 میلیارد دلار، دو سال است که در حال مذاکره هستیم. این موضوع نشان‌دهنده واقعیت‌های سخت اقتصادی است.»
همچنین در چند روز گذشته، برخی رسانه ها روایت کرده بودند که متن استیضاح همتی از متن استیضاح خاندوزی کپی شده بود که امروز همتی نیز به با اشاره به این موضوع چندبار تاکید کرد: «سوالات استیضاح من از سوالات دو سال پیش کپی شده بود.» وی یکبار دیگر نیز گفت: «چون سوالات استیضاح از سوالات 2 سال پیش کپی شده در بورس به اشتباه افتادند. اتفاقا در این دولت به بورس خیلی اهمیت دادیم.»
مخالفان استیضاح همتی چه گفتند؟
سپس همتی بخشی از نوبت باقی مانده خود را به دو نماینده مخالف استیضاح داد. حسن قشقاوی، نماینده رباط کریم با دفاع از وزیر اقتصاد گفت: «همگان می‌دانیم که اقتصاد کشور در وضعیت نامطلوبی قرار داشته و متاسفانه معیشت مردم به نقطه منفی نزدیک‌تر می‌شود. کوچک شدن سفره مردم به ویژه در ماه‌های اخیر فشار زیادی را به اقشار محروم و دهک‌های پایین درآمدی وارد کرده است و چشم انداز مبهمی را پیش روی آنان قرار داده است.»
وی ادامه داد: «در سال‌های اخیر رشد قیمت ارز را همواره شاهد بوده‌ایم. بیشترین رشد نرخ ارز در 6 ماهه دوم سال 1401 اتفاق افتاد. رشد 67 درصدی نرخ ارز آزاد در سال 1401 در شرایطی رخ داد که همزمان ارز با نرخ ترجیحی و نیمایی تخصیص داده شده بود و این آمار و اطلاعات بیانگر آن است که اقتصاد ایرانی دارای مشکلات عمیق، ریشه‌ای و بنیادین است. آیا استیضاح یک وزیر آن هم چند ماه بعد از روی کار آمدن وی می‌تواند مشکلات بر جای گذاشته قبل را حل کند؟ اقتصاد ایران با اقدامات و تصمیمات عجولانه درست نمی‌شود و صریح‌تر بگویم که اقتصاد ایران حتی صرفاً با تصمیمات دولت‌ها به تنهایی اصلاح نخواهد شد.»
قشقاوی گفت: «نباید با دست خودمان اقتصاد کشورمان را دچار بی‌ثباتی کنیم. آقای پزشکیان! می‌دانید که وضعیت دهک‌های پایین درآمدی به نقطه‌ای غیرقابل تحمل رسیده است و در این شرایط دولت باید اقدامات حمایتی و کنترل معیشتی را در آستانه سال نو در دستور کار قرار دهد. به‌طور مشخص در روزهای آینده بحث تعیین حداقل دستمزد کارگران در شورای عالی کار مطرح است و با هیچ توجیه اقتصادی، قانونی، اخلاقی، وجدانی و شرعی افزایش حداقل دستمزد کمتر از میزان تورم قابل قبول نیست.»
محمد قسیم عثمانی، نماینده بوکان هم در مخالفت با استیضاح وزیر اقتصاد نیز گفت: «استیضاح حق نمایندگان مجلس است و کسی نباید از استیضاح هراسی داشته باشد و نباید استیضاح کنندگان را متهم کند.»
وی ادامه داد: «توضیحات وزرا می‌تواند باعث اقناع نمایندگان شود و نه تنها می‌تواند جایگاه وزیر را متزلزل نکند بلکه باعث تقویت جایگاه وی شود. همه استیضاح کنندگان به حق از شرایط نامطلوب اقتصادی گفتند و قطعاً مجلس و دولت منکر این واقعیت نیستند. شرایط نامساعد اقتصادی اظهر من الشمس است. وزیر اقتصاد عامل این شرایط نیست و حق داریم از وی توضیح بخواهیم اما حق نیست که وی را به اشتباه عامل و والی این شرایط بدانیم و حقی را ناحق کنیم.»
این نماینده مجلس تاکید کرد: «در استیضاح عجله نکنیم مطمئن باشید اگر بعد از پایان سال و انجام پرداخت‌ها رییس جمهور احساس کند که آقای همتی در جهت درستی حرکت نمی کند خودش او را برکنار می کند و نیازی برای برهم زدن وفاق نیست.»
وی گفت: «از دولت قبل بپرسیم که چرا ارز ذخیره شده برای این دولت نگذاشته است؛ وقتی ارز برای عرضه ندارد، ارز گران می شود، چه همتی و فرزین و این دولت و دولت دیگر باشد.»
اصرار مخالفان همتی برای استیضاح
پس از به پایان رسیدن اظهارات مخالفان استیضاح همتی، مجلس وارد یک تنفس کوتاه شد اما با آغاز جلسه نوبت دوم مجلس، بار دیگر موافقان استیضاح همتی پشت تریبون آمدند و به بیان استدلال های خود برای موافقت با استیضاح همتی پرداختند.
حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده شاهین شهر، در موافقت با استیضاح گفت: «سوال این است که آیا در زمان جنگ اقتصادی، کشوری 40 درصد ارزش پول ملی خود را کاهش می‌دهد. همچنین آقای رئیس جمهور فرمودند که تغییرات در کابینه سبب بی ثباتی است، آیا امروز در بخش مسکن، کالاهای اساسی یا ارز ثبات وجود دارد. امروز دستگاه‌هایی که وابسته به دولت هستند خدمات خود را بسیار گران ارائه می‌دهند. به عنوان مثال کنتور آب یا کنتور برق برای مشترکان متقاضی بسیار گران شده است.»
نایب رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی دلیل همه این بی ثباتی‌ها را، شخص وزیر اقتصاد معرفی کرد و افزود: «در جمع امضاء کنندگان استیضاح، نمایندگان مختلف از همه طیف‌های سیاسی حضور دارند و در سخنانی که بیان کردند همه طیف‌ها و گرایش‌های سیاسی دیدگاه خود را در این باره به نظر مردم رساندند.»
دلیگانی با اشاره به شرایط اقتصادی تاکید کرد: «شرایط به نحوی است که نمایندگان در جمع مردم پاسخی برای این شرایط ندارند. همچنین نامه‌ای با بیش از 100 امضاء و تذکرات متعدد به وزیر اقتصاد دادند، اما در نهایت راهی برای رفع مشکلات جزء با استیضاح باقی نمانده است.»
همچنین، محسن زنگنه، نماینده تربیت حیدریه، به عنوان موافق استیضاح خطاب به مسعود پزشکیان گفت: «من می‌خواهم کمی از شما دفاع کنم؛ گزارشاتی که به حضرتعالی می‌دهند، نادرست است. بدهی دولت به شرکت‌های خصوصی، تأمین اجتماعی و پیمانکاران سبقه 10 ساله دارد چه کسی به شما گفته که اینها میراث آقای رئیسی و دولت قبلی است؟ به شما گفته‌اند، پول نداریم اما اشتباه گفته‌اند.»
وی ادامه داد: «من به شما تبریک می‌گویم که میزان صادرات شما در امسال نسبت به سال قبل 17 درصد افزایش یافته و کسری تراز تجاری شما نسبت به دولت قبل در همین زمان دو میلیارد کاهش پیدا کرده است؛ پس شما همین امروز نسبت به سال گذشته در این زمان، وضعیت بهتری دارید.»
این نماینده مجلس بیان کرد: «گفته می‌شود شما پول ندارید و برای یک میلیارد دلار کالابرگ از صندوق توسعه پول گرفته‌اید. طبق گزارشات دیوان محاسبات همین الان 295 هزار میلیارد تومان رسوب در حساب سازمان‌ها دارید. 87 همت آن اعتبارات تملک سرمایه‌ای است که آقای همتی می‌گوید اوراق چاپ کرده که بدهی دهید. آقای پزشکیان شما 40 همت از بانک مرکزی استقرار کردید در حالی که 295 همت در حساب‌هاست. اگر شهرداری‌ها بدانند که در حساب ادارات کل دارایی ما از 1000 تا 1500 میلیارد تومان پولی که مال شهرداری‌ها از سهم ارزش افزوده‌شان است، همچنان رسوب شده، چه خواهند گفت؟»
مجلسی ها رأی اعتماد به همتی را پس گرفتند
سپس نوبت به همتی رسید که در 30 دقیقه دوم، استیضاح کنندگان را قانع کند. او در اظهاراتی در دفاع از عملکرد خود گفت: «موظف هستیم بر اساس حقیقت و عدالت و انصاف صحبت کنیم. دلایلی که آقای زنگنه گفتند اصلا به من مربوط نیست. به خاطر سیاست های گذشته برای کشور تنگنا ایجاد شده است. با بلند صحبت کردن مشکلات حل نمی‌شود. مگر می شود از حساب شرکت های دولتی پول برداشت کرد؟ آنان پروژه های خود را دارند.»
همتی تاکید کرد: «مسئول خزانه هستم و نمی توانم از شرکت ها پول بگیرم. آقای زنگنه موقعی که مسئول تبلیغات جنگ بودم شما 4 سالت بود. من درباره نظام چنین فکری که برویم و مذاکره کنیم، ندارم. من سرباز وطن هستم و برای نظام تلاش می کنم.»
پس از این اظهارات برخی از نمایندگان اعتراض کردند که با تذکر قالیباف همراه شد. همتی در ادامه بیان کرد: «عزیزان آیا شما فکر می‌کردید ما نمی‌دانستیم چه چیزی را تحویل می‌گیریم و من به عنوان وزیر اقتصاد نمی‌دانستم چه چیزی را تحویل می‌گیرم؟ با بلند صحبت کردن که نمی‌شود مشکلات را رفع کرد زیرا در خصوص نتیجه صحبت کردن کاری ندارد و ما باید در خصوص علت‌ها صحبت کنیم که علت این مسائل چیست.»
همتی عنوان کرد: «شما می‌فرمایید از حساب شرکت‌ها برداریم؛ آیا بنده می‌توانم از حساب شرکت‌های دولتی پول برداشت کنم در حالی که آنها برنامه مصوب داشته و پروژه‌های عمرانی دارند و بودجه‌هایی که خودشان تصویب کردند را باید در مناطق [انتخابیه] خود شما اجرا کنند.»
و در آخر پس از اظهارات وزیر اقتصاد، برگه های رأی میان نمایندگان توزیع شد و مسعود پزشکیان و اعضای دولت صحن علنی را ترک کردند.
با اعلام هیات رئیسه مجلس عبدالناصر همتی نتوانست رأی نمایندگان را بار دیگر به دست بیاورد و از سکانداری وزارت اقتصاد کنار رفت.
واکنش زیدآبادی به استیضاح همتی: اتلاف وقت و سرگرمی بود!
«احمد زیدآبادی» فعال سیاسی و روزنامه‌نگار در کانال تلگرام خود نوشت: رأی عدم‌اعتماد مجلس به عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد، در بهترین تفسیر، اتلاف وقت و نوعی سرگرمی است!
تا هنگامی که تحریم‌ها برقرار باشد و اعتماد جامعه جلب نشود، تورم و قیمت دلار رو به سوی قله خواهند داشت؛ حالا چه همتی وزیر اقتصاد باشد چه ریکاردو، چه آدام اسمیت و چه جان مینارد کینز!
در این میان فقط اگر فرد مورد علاقۀ این مجلس وزیر اقتصاد شود، سرعت افزایش قیمت دلار و نرخ تورم و گرانی شدیدتر از این خواهد شد. فقط همین!
ابطحی: درس بزرگی برای اعضای کابینه است که زیر بار وفاق یک طرفه نروند
محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح طلب نوشت: «استیضاح همتی بعد از شش ماه از آغاز به کارش می‌تواند یک درس بزرگ برای اعضای کابینه داشته باشد: زیر بار وفاق یک طرفه نروند.
سعی کنند با نمایندگان مجلس فقط براساس حقوق قانونی رفتار کنند.»
وی افزود: «به اسم همراهی با مجلس این همه نیروی غیر همسو با شعار‌های دولت را نیاورید. بپذیرید پزشکیان رای آورده. نگذارید دولت با دخالت‌های غیر قانونی، جوری شود که اگر پزشکیان نمی‌آمد، آن می‌شد.»
ابطحی ادامه داد: «دوستان مجلس تصمیم که بگیرند به همراهی‌های شما توجه نمی‌کنند. سربسته گفتم ولی سخنم کاش مخاطب خودش را در دولت پیدا کند.»