پیام مازند - لیست مطالب این مقاله 1 چرا تکثیر گیاه پتوس تا این حد محبوب است؟ 2 بهترین فصل قلمه زدن پتوس 3 قلمه زدن پتوس در آب 3.1 انتقال قلمه پتوس از آب به خاک 4 تکثیر پتوس در خاک 4.1 تکثیر پتوس از طریق برگ 5 تکثیر پتوس از طریق خوابانیدن 6 تکثیر پتوس از طریق تقسیم بوته 7 نکات کلیدی برای موفقیت در تکثیر گیاه پتوس 8 سؤالات متداول درباره تکثیر گیاه پتوس 8.
1 1. آیا برگ پتوس هم ریشه می‌زند؟ 8.2 2. قلمه‌ی پتوس چقدر زمان می‌برد تا ریشه بزند؟ 8.3 3. بهترین فصل قلمه زدن پتوس کدام است؟ 8.4 4. برای تکثیر سریع پتوس چه کار کنیم؟ 8.5 5. بهترین روش تکثیر گیاه پتوس چیست؟ 9 مروری بر چند نکته حرفه‌ای برای تکثیر گیاه پتوس 10 سخن پایانی پتوس (Pothos) یکی از آن گیاهان آپارتمانی بی‌دردسر و دوست‌داشتنی است که جای خودش را در خانه‌های خیلی‌ها باز کرده است. این گیاه به دلیل مقاومت بالایی که دارد و همچنین امکان رشد در شرایط نوری متنوع، همیشه جزو محبوب‌ترین گیاهان برای افراد مبتدی و حتی حرفه‌ای‌های دنیای گل و گیاه بوده است. اگر شما هم یک گلدان پتوس در خانه دارید و دلتان می‌خواهد چند گلدان دیگر به همان زیبایی داشته باشید، اصلاً کار سختی در پیش ندارید. تکثیر گیاه پتوس آنقدر راحت است که کافیست کمی حوصله به خرج دهید و چند نکته‌ی ساده را رعایت کنید تا بتوانید یک خانواده‌ی پتوس پرجمعیت در خانه داشته باشید. در این مقاله می‌خواهیم مرحله به مرحله و با زبانی کاملاً خودمانی اما رسمی، درباره انواع روش‌های تکثیر و نکات مهمی که باید در این فرایند بدانید صحبت کنیم.
چرا تکثیر گیاه پتوس تا این حد محبوب است؟ شاید برایتان سؤال باشد که چرا وقتی می‌توان یک گلدان جدید پتوس از گلخانه یا فروشگاه‌های آنلاین خرید، باید خودمان دست به کار شویم و قلمه بزنیم؟ اول از همه، تکثیر گیاه پتوس حس جالبی از خلق یک موجود زنده را به شما می‌دهد. تصور کنید شما بخشی از ساقه یا برگ پتوس فعلی‌تان را جدا می‌کنید و آن را به یک پتوس کاملاً مستقل تبدیل می‌کنید؛ این کار نه‌تنها ارزش معنوی دارد، بلکه حس رضایتی عالی هم به شما هدیه می‌کند. از طرف دیگر، تکثیر خانگی پتوس کاملاً مقرون به صرفه است و می‌توانید با کمترین هزینه، چند گلدان داشته باشید و دکور خانه‌تان را با پتوس‌های سرحال و بالارونده سبزتر کنید.
افزون بر این، با فراگیری روش‌های تکثیر گیاه پتوس می‌توانید هر زمان که گیاه اصلی بیش از حد رشد کرد و شاخه‌های آن به این سو و آن سو پراکنده شد، با هرس کردن درست و گرفتن قلمه‌ها، هم ظاهر گیاه مادر را حفظ کنید و هم گلدان‌های جدیدی بسازید. خلاصه‌ی کلام این که پتوس نمونه‌ی کلاسیک «یک تیر و دو نشان» در دنیای گل و گیاه است!
بهترین فصل قلمه زدن پتوس از نظر علمی، پتوس‌ها در بهار و تابستان، رشد فعال‌تری دارند و ریشه‌ها در دمای معتدل و شرایط نوری مناسب، سریع‌تر رشد می‌کنند. به همین دلیل، اگر بخواهید بهترین نتیجه را بگیرید، بهترین فصل قلمه زدن پتوس دقیقاً همین دو فصل است؛ یعنی از ابتدای اردیبهشت تا اواسط تیر و حتی کمی بیشتر. البته اگر در خانه شرایط دمایی مناسب و نور کافی دارید، می‌توانید در سایر ماه‌های سال هم قلمه بزنید. ولی برای موفقیت صد در صدی و این که احتمال ریشه‌دهی به حداکثر برسد، بهار و تابستان زمان ایده‌آلی هستند.
نوشته های مشابه
دیسپلازی هیپ در سگ (درمان این بیماری شایع) 21 ساعت پیش البته گیاه پتوس آنقدر منعطف است که در بسیاری از مواقع در فصول دیگر هم ریشه می‌دهد. فقط باید مواظب باشید دما خیلی پایین نیاید و نور محیط هم مناسب باشد. در این صورت حتی در پاییز یا اواخر زمستان نیز می‌توان سراغ قلمه زدن رفت، اما قطعاً سرعت رشد قلمه‌ها در مقایسه با فصول گرمتر کمتر خواهد بود.
انتخاب ساقه مناسب : برای قلمه زدن پتوس در آب ، باید ساقه‌ای را انتخاب کنید که حداقل یک یا دو گره (محل رویش برگ و ریشه‌های هوازی) داشته باشد. داشتن یک تا دو برگ هم برای جذب نور ضروری است. جدا کردن برگ‌های پایینی : برگ‌هایی که در بخش انتهایی قلمه قرار دارند و ممکن است در تماس با آب قرار بگیرند را جدا کنید تا در آب نپوسند. قرار دادن در آب : قلمه‌ی آماده شده را درون ظرف آب (ترجیحاً شیشه شفاف) بگذارید؛ طوری که چند سانتی‌متر از ساقه داخل آب باشد و برگ‌ها بیرون از آب قرار بگیرند. تعویض آب هفتگی : سعی کنید هر هفته یا نهایتاً هر ده روز یک بار آب ظرف را عوض کنید. بهتر است از آب بدون کلر استفاده کنید یا بگذارید آب لوله‌کشی چند ساعت در ظرفی بماند تا کلرش تبخیر شود. مشاهده ریشه‌ها : معمولاً دو تا سه هفته طول می‌کشد تا ریشه‌های ظریف سفید رنگ ظاهر شوند. هر چه دما و نور مناسب‌تر باشد، این مرحله سریع‌تر اتفاق می‌افتد. اگر بخواهید قلمه‌ها را همیشه در آب نگه دارید، می‌توانید این کار را بکنید، اما در نهایت، برای رشد بهتر، انتقال آنها به خاک بسیار سودمند است. وقتی که ریشه‌ها به اندازه‌ی چند سانتی‌متر رسیدند، وقت آن است که به سراغ مرحله‌ی بعدی بروید.
انتقال قلمه پتوس از آب به خاک گاهی برخی افراد از این کار می‌ترسند و می‌گویند: «اگر قلمه‌ام خراب شد چه؟» اما خیالتان راحت، پتوس گیاه بسیار سازگاری است. انتقال قلمه پتوس از آب به خاک تا حد زیادی مثل عوض کردن مدرسه‌ی یک بچه است؛ در ابتدا ممکن است کمی شوکه شود، اما به سرعت خود را با شرایط جدید وفق می‌دهد.
تهیه خاک مناسب : مهمترین نکته این است که خاک شما زهکشی بالایی داشته باشد. مخلوطی از پرلیت (حدود 50 درصد)، خاک برگ یا کوکوپیت و کمی پیت ماس برای پتوس عالی است. کاشت قلمه : به آرامی قلمه را از آب دربیاورید تا ریشه‌ها آسیب نبینند. سپس یک حفره کوچک در خاک ایجاد کنید و ریشه‌ها را درون آن قرار دهید و خاک را کمی روی ریشه‌ها بریزید. باید برگ‌ها بیرون از خاک بمانند. آبیاری اولیه : به محض کاشت قلمه در خاک، خوب آبیاری کنید تا خاک مرطوب شود؛ اما بعد از آن لازم نیست هر روز گلدان را غرق آب کنید؛ سعی کنید اجازه دهید کمی خاک خشک شود و سپس آبیاری بعدی را انجام دهید. نور و دما : گلدان جدید را در مکانی با نور ملایم قرار دهید. در چند هفته‌ی اول، نور خیلی شدید می‌تواند به قلمه فشار بیاورد. دما هم بهتر است در بازه‌ی 18 تا 28 درجه باشد. بعد از گذشت چند هفته، قلمه‌ی شما به یک پتوس کوچک اما مستقل تبدیل می‌شود و ریشه‌هایش را در خاک گسترش می‌دهد. به همین راحتی، یک گلدان جدید به مجموعه‌ی گیاهانتان اضافه می‌کنید.
جدا کردن قلمه از گیاه مادر : ساقه را از بخشی که یک تا دو گره دارد، با قیچی یا چاقوی تیز و تمیز جدا کنید. زدودن برگ‌های انتهایی : مثل روش قبل، برگ‌هایی که در تماس با خاک خواهند بود را جدا کنید. کاشت در خاک : بستر خاکی که گفتیم (مخلوط پرلیت و کمپوست یا خاک برگ) را در گلدان بریزید و یک سوراخ کوچک ایجاد کنید. قلمه را طوری بکارید که گره‌ها زیر خاک قرار گیرند. نصب کیسه پلاستیکی (اختیاری) : اگر می‌خواهید رطوبت بیشتری فراهم کنید، می‌توانید یک کیسه پلاستیکی سوراخ‌دار روی گلدان بکشید تا حالت گلخانه‌ای ایجاد شود. آبیاری و نور : خاک را تا چند هفته مرطوب نگه دارید و گلدان را در مکانی با نور غیرمستقیم قرار دهید. بعد از حدود دو تا سه هفته، ریشه‌ها شکل می‌گیرند و می‌توانید مراقبت معمول از پتوس را در پیش بگیرید. این روش را خیلی از افراد حرفه‌ای ترجیح می‌دهند، چون قلمه در همان بستر اصلی خود ریشه می‌دهد و دیگر نیازی به انتقال قلمه پتوس از آب به خاک نیست. هر چند، هر دو روش در نهایت جواب می‌دهند.
انتخاب برگ مناسب : بهتر است برگ‌های جوان یا برگ‌هایی که سالم و بدون زردی هستند انتخاب شوند. همچنین داشتن بخشی از دمبرگ یا محل اتصال برگ به ساقه اهمیت دارد. قرار دادن در آب : برگ را طوری در آب بگذارید که فقط دمبرگ و بخش کوچکی از برگ در آب باشد. تأمین دمای مناسب : دما بهتر است بین 20 تا 25 درجه‌ی سانتی‌گراد باشد. نور هم نباید خیلی تند باشد. صبر برای ریشه‌دهی : اگر برگ قابلیت ریشه‌دهی داشته باشد، از همان قسمت دمبرگ شروع به تشکیل ریشه می‌کند. به محض آنکه ریشه‌ها به اندازه‌ی کافی رشد کردند (چند سانتی‌متر)، می‌توانید آن را به خاک منتقل کنید. نکته : این روش همیشه موفق نیست و گاهی برگ به تنهایی توانایی ساخت گیاه جدید را ندارد. در واقع بسیاری ترجیح می‌دهند به جای آنکه ریسک کنند، از روش قلمه‌ی ساقه استفاده نمایند. با این حال، اگر کنجکاوی و زمان دارید، تکثیر پتوس از طریق برگ روشی جالب است که گاهی نتیجه می‌دهد و می‌تواند تجربه‌ی متفاوتی باشد.
تکثیر پتوس از طریق خوابانیدن شاید اصطلاح خوابانیدن را برای گیاهان دیگر هم شنیده باشید. در مورد پتوس هم پاسخ می‌دهد. تکثیر پتوس از طریق خوابانیدن بسیار راحت است و در عین حال نتیجه‌ی فوق‌العاده‌ای می‌دهد:
انتخاب شاخه مناسب روی گلدان مادر : بخشی از شاخه‌ی پتوس را که انعطاف‌پذیر است، نزدیک سطح خاک یک گلدان دیگر یا حتی همان گلدان اصلی قرار دهید. دفن قسمت میانی شاخه : یک یا چند بخش از ساقه را که دارای گره هستند، زیر خاک قرار دهید و کمی خاک روی آن بریزید. برگ‌های آن قسمت را جدا کنید تا زیر خاک نمانند. آبیاری و نگهداری : در طول هفته‌های آتی، این قسمت در تماس با خاک مرطوب شروع به ریشه‌دهی می‌کند و به تدریج یک گیاه مستقل می‌شود. جداسازی شاخه : بعد از شکل‌گیری ریشه‌ها، می‌توانید ارتباط شاخه با گیاه مادر را قطع کنید تا تبدیل به یک پتوس جداگانه شود. این روش زمانی مناسب است که دوست دارید ریسک قلمه گرفتن را به حداقل برسانید و از همان خاک و همان محیط گیاه مادر استفاده کنید. عمل ریشه‌دهی در حالی که شاخه همچنان مواد مغذی را از مادر می‌گیرد، احتمال موفقیت را بالا می‌برد.
نکات کلیدی برای موفقیت در تکثیر گیاه پتوس حالا که با روش‌های متنوع آشنا شدید، بیایید چند نکته‌ی طلایی را که در همه‌ی روش‌های تکثیر گیاه پتوس مشترک اند مرور کنیم:
بستر خاکی مناسب : تأکید کردیم که خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد. اگر خاک خیلی سنگین باشد، ریشه‌ها به سرعت دچار پوسیدگی می‌شوند. نور ملایم و کافی : پتوس‌ها نور متوسط تا کم را تحمل می‌کنند، اما برای تکثیر بهتر است نور ملایم و فیلترشده داشته باشند. نور شدید مستقیم و طولانی ممکن است به قلمه‌ها آسیب برساند. دما : پتوس در دمای 18 تا 28 درجه‌ی سانتی‌گراد بهترین رشد را دارد. مراقب باشید که در محیط خیلی سرد یا خیلی گرم نباشد. تعویض آب قلمه‌ها : اگر قلمه‌ها را در آب می‌گذارید، حتماً هر هفته آب را عوض کنید تا باکتری‌ها تجمع نکنند و ساقه سالم بماند. عدم زیاده‌روی در آبیاری قلمه‌های کاشته‌شده : حس می‌کنیم اگر زیاد آب بدهیم، قلمه‌ها زودتر رشد می‌کنند؛ ولی در واقع آب اضافی باعث خفگی ریشه‌ها در خاک می‌شود. پس حد اعتدال را رعایت کنید. استفاده از هورمون ریشه‌زا (اختیاری) : اگر می‌خواهید سرعت ریشه‌دهی بالاتر برود و یا در تکثیرهای متعدد تجربه‌ی ضعف قلمه داشته‌اید، استفاده از کمی هورمون ریشه‌زا روی قسمت بریده شده مفید است. سؤالات متداول درباره تکثیر گیاه پتوس در این بخش به برخی پرسش‌هایی که مرتب در مورد تکثیر گیاه پتوس مطرح می‌شود پاسخ می‌دهیم تا اگر نکته‌ای هنوز برایتان مبهم است، رفع شود.
1. آیا برگ پتوس هم ریشه می‌زند؟ بله اما همیشه موفقیت‌آمیز نیست. همان‌طور که گفتیم، تکثیر پتوس از طریق برگ ممکن است طول بکشد یا گاهی اصلاً نتیجه ندهد. روش اصلی و رایج‌تر، گرفتن قلمه‌ی ساقه است.
2. قلمه‌ی پتوس چقدر زمان می‌برد تا ریشه بزند؟ اگر در آب قلمه بگیرید، معمولاً ظرف دو تا سه هفته ریشه‌های کوچک سفید رنگ ظاهر می‌شوند. در خاک هم حدود سه هفته زمان می‌برد. البته این زمان به دمای محیط و نور بستگی دارد.
3. بهترین فصل قلمه زدن پتوس کدام است؟ بهار و تابستان؛ البته خیلی‌ها به‌ویژه افراد حرفه‌ای در تمام طول سال هم این کار را انجام می‌دهند، ولی برای بالا بردن شانس موفقیت، بهار و تابستان عالی‌اند.
4. برای تکثیر سریع پتوس چه کار کنیم؟ استفاده از کودهای شیمیایی مخصوص ریشه‌زایی می‌تواند رشد ریشه را تسریع کند. البته می‌توانید از کودهای ارگانیک هم بهره ببرید. مراقب باشید که میزان کوددهی را بیش از حد افزایش ندهید تا باعث سوختن ریشه نشود.
5. بهترین روش تکثیر گیاه پتوس چیست؟ واقعاً جواب قطعی وجود ندارد. تکثیر گیاه پتوس از طریق قلمه ساقه در آب یا در خاک، هر دو محبوب هستند. اگر می‌خواهید دردسر جابه‌جایی قلمه از آب به خاک را نداشته باشید، از همان ابتدا قلمه را در خاک بکارید.
مروری بر چند نکته حرفه‌ای برای تکثیر گیاه پتوس کاهش ریسک گندیدگی ساقه در آب : اگر دیدید ساقه‌‌ها قهوه‌ای و لیز شدند، احتمال پوسیدگی وجود دارد. ساقه‌های سالمی را انتخاب کنید و بیشتر مراقب تعویض آب و پاکیزگی آن باشید. نقش نور در شکل‌گیری برگ‌ها : وقتی قلمه‌هایتان تازه ریشه زدند، در حد نور متوسط از آنها پذیرایی کنید. اگر نور خیلی کم باشد، رشدشان کُند می‌شود و برگ‌ها رنگ‌پریده‌تر خواهند شد. بررسی دوره‌ای ریشه‌ها : حتی بعد از کاشت قلمه در خاک، سعی کنید دو سه هفته بعد، با احتیاط خاک را کنار بزنید و به ریشه‌ها نگاهی بیندازید. اگر سالم و روشن رنگ هستند، یعنی در مسیر درستی پیش می‌روید. سخن پایانی اگر عاشق پتوس هستید و همیشه دوست داشتید تعداد بیشتری از این گیاه جذاب در خانه داشته باشید، الان دیگر همه‌ی راه‌ها را یاد گرفته‌اید. تکثیر گیاه پتوس باعث می‌شود با کمترین هزینه، خانه‌ای به مراتب سبزتر و باطراوت‌تر داشته باشید. فراموش نکنید که پتوس به سادگی با محیط خانه‌های امروزی سازگار است و هم در نور زیاد (غیرمستقیم) و هم نور کمتر هم می‌تواند رشد کند.
جالب است که بدانید در اغلب مواقع، تکثیر و هرس کردن مداوم پتوس‌ها، نه‌تنها به گیاه مادر ضرر نمی‌زند بلکه باعث می‌شود گیاه مادر هم فرصت جوان‌سازی پیدا کند. برگ‌های جوان جایگزین برگ‌های مسن شده و گیاهتان شاداب‌تر می‌شود؛ بنابراین دفعه بعدی که حس کردید پتوس‌تان بیش از حد بلند و آویزان شده، آن را هرس کنید و از همان شاخه‌ها، قلمه بگیرید تا چند پتوس دیگر داشته باشید. به همین راحتی!
هر وقت حس کردید قلمه‌های جدیدتان هم بزرگ شده‌اند و می‌توانند نقش یک گلدان مستقل را ایفا کنند، آنها را به دوستانتان هدیه بدهید. این کار علاوه بر زیباسازی خانه‌ی اطرافیان، یادگاری فوق‌العاده‌ای هم از شما خواهد بود. خلاصه، این گیاه دوست‌داشتنی و همیشه‌سبز می‌تواند به راحتی جامعه‌ای کوچک از پتوس‌ها را در گوشه و کنار خانه‌ی شما ایجاد کند.