چاپ

پیام مازند - آفتاب‌‌نیوز :
سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه که به منظور دیدار با مقام‌های ارشد حماس و رایزنی با نخست وزیر و وزیر خارجه قطر روز پنجشنبه 11 بهمن ماه 1403 به دوحه سفر کرده بود در مدت زمان کوتاه حضور در پایتخت قطر با شبکه الجزیره گفت و گوی تفصیلی درباره احتمال مذاکره جمهوری اسلامی با دولت جدید ایالات متحده، رویکرد تهران نسبت به دولت جدید در سوریه و همچنین تاثیر تحولات منطقه‌ای پس از هفت اکتبر بر قدرت و نفوذ ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقه‌ای انجام داد.
مشروح این گفت‌و‌گو را در زیر بخوانید:
بی اعتمادی میان ایران و آمریکا با یک کلمه از میان نمی‌رود
وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی درباره رویکرد ایران نسبت به مذاکره با دولت جدید آمریکا گفت: ما رابطه طولانی با آمریکا داریم و متاسفانه این تاریخ پر از وقایع و مواضع بسیار بد و منفی در حد خصومت و دشمنی با جمهوری اسلامی ایران توسط امریکا است. از بدو انقلاب اسلامی و از شروع جمهوری اسلامی ایران، ما مرتب با این خصومت‌ها و حرکات آمریکا علیه ایران مواجه بودیم. شما به مثال آخر اشاره کردید که بحث خروج آمریکا از توافق هسته‌ای بود و موارد دیگر مانند به شهادت رساندن سردار سلیمانی و حملات دیگری که انجام شد، همه این رخداد‌ها یک تاریخ پر از خصومت و از همه مهم‌تر یک تاریخ پر از بی اعتمادی میان ایران و آمریکا ایجاد کرد. مسلماً همه اینها با یک کلمه جبران نمی‌شود.
دولت بایدن هم مواضع خصمانه‌ای علیه ایران داشت
عراقچی با اشاره به اینکه ما از نزدیک مواضع دولت جدید آمریکا را دنبال می‌کنیم، گفت: دولت قبلی آمریکا هم نه تنها مواضع خوبی نسبت به ایران نداشت بلکه مواضع بسیار خصمانه‌ای داشت، سیاست فشار بر ایران و تحریم‌های شدید علیه ایران در دولت گذشته آمریکا به مراتب بیشتر شد. ما از نزدیک مواضع دولت جدید آمریکا و اینکه چه سیاستی را در خصوص ایران، توافق هسته‌ای یا برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ می‌کنند، دنبال و آنها بررسی می‌کنیم. ما براساس مواضع آنها تصمیم می‌گیریم و مواضع خودمان را براین اساس هماهنگ می‌کنیم.
بستری برای گشودن صفحه جدید در رابطه با امریکا فعلا وجود ندارد
عراقچی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران حاضر است فصل جدیدی از گفت‌و‌گو را با دولت جدید امریکا به ریاست جمهوری ترامپ باز کند، گفت: باید دلیلی برای این کار وجود داشته باشه که صفحه جدیدی باز شود، من در حال حاضر فکر نمی‌کنم زمینه‌ای برای این کار وجود داشته باشد، اما باید ببینیم که طرف مقابل چه سیاست‌های اتخاذ میکند و آیا در نتیجه این سیاست‌ها زمینه جدیدی ایجاد خواهد شد که بر مبنای آن گفت‌و‌گو‌هایی صورت بگیرد.
وزیر خارجه با اشاره به گفت‌و‌گو‌های منتهی به حصول برجام در سال 2015 میلادی گفت: ما پیش از این هم با دولت آمریکا مذاکره کردیم؛ مذاکرات مستقیم و مستمری هم صورت گرفته و در نتیجه آن توانستیم به یک توافق در خصوص برنامه هسته‌ای ایران که روند بسیار پیچیده‌ای هم بود برسیم. همه دنیا این توافق را جشن گرفتند چرا که نشان دهنده کارکرد دیپلماسی و موفقیت بزرگی برای آن بود. نتیجه چه شد؟ دولت آمریکا تصمیم گرفت که از این توافق خارج شود. این بی اعتمادی‌ها بر روی هم انباشته شده و خروج از این فضای بی اعتمادی به این آسانی نیست، من نمی‌گویم غیرممکن است ولی بسیار سخت است و این منوط به دولت آمریکا است که چگونه می‌خواهد اعتماد ایران را برای ورود به یک تعامل سازنده جلب کند.
رفع انسداد از پول‌های بلوکه شده ایران می‌تواند یکی از گام‌های اولیه امریکا باشد
وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که آمریکا باید چه گام‌هایی بردارد که این اعتماد جلب شود، گفت: من قبول دارم که این کار آسانی نخواهد بود چرا که این بی اعتمادی‌ها بر روی هم انباشته شده است. گام‌های زیادی می‌توانند بردارند. پول‌های ایران که در جا‌های مختلف توسط آمریکا مسدود شده در حالی که در مورد آنها توافقی وجود داشته و ایران به تعهدات خود طبق آن توافق عمل کرده و دولت آمریکا برخلاف تعهداتش رفتار کرده، نمونه‌هایی از گام‌هایی است که می‌توان برداشت و اعتماد ایران را جلب کرد. من نمی‌گویم که با یک یا دو حرکت اعتماد ایران جلب خواهد شد چرا که ما واقعا یک مسیر بسیار طولانی و سخت را با آمریکایی‌ها بعد از انقلاب گذراندیم. این احتیاج به ممارست و تغییر مواضع از طرف دولت آمریکا و احتیاج به اتخاذ گام‌های مثبت از سوی طرف آمریکایی دارد، فکر می‌کنم خود آنها بهتر از هر کسی میدانند که چه گام‌هایی می‌توانند بردارند.
مذاکره برای احیای برجام به مسائل هسته‌ای محدود خواهد بود
سیدعباس عراقچی در پاسخ به سوال الجزیره درباره موضوعات مورد بحث احتمالی در این توافق اعم از هسته‌ای و شاید هم پرونده‌های منطقه‌ای مانند سوریه گفت: ما بار گذشته که با آمریکایی‌ها و سه کشور اروپایی، چین و روسیه در قالب 1+5 مذاکره کردیم، تصمیم گرفتیم که مذاکره محدود به موضوع هسته‌ای باشد. این تصمیم درست بود چرا که اضافه کردن هر موضوع دیگری به پیچیده‌تر شدن و طولانی‌تر شدن مذاکرات و به کم شدن احتمال رسیدن به موفقیت در مذاکرات منتهی می‌شد. آن تجربه موفقی بود، ما در حین مذاکرات قبلی به طرف‌های آمریکایی و اروپایی و به جامعه بین‌الملل علناً و به صراحت گفتیم که اگر مذاکرات هسته‌ای به یک تجربه خوب تبدیل بشود امکان اینکه ما در موضوعات دیگر هم وارد مذاکره و گفت‌و‌گو بشویم وجود دارد ولی متاسفانه آن مذاکرات به یک تجربه خوب تبدیل نشد. از این جهت که به یک توافق رسیدیم موفق بود ولی غربی‌ها در اجرای آن توافق مشکلات بسیار زیادی به وجود آوردند و نهایتاً هم آمریکا از این توافق خارج شد؛ بنابراین ما تجربه خوبی از مذاکرات قبلی نداریم اگر این بار تجربه خوبی از مذاکرات (احتمالی) شکل بگیرد طبیعتاً بر اعتماد ایران اثر خواهد گذاشت و در چنین شرایطی تصور گام‌های دیگر هم ممکن خواهد بود.
حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران به جنگ فراگیر منطقه‌ای منتهی خواهد شد
وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی درباره تهدید‌های نخست وزیر رژیم اسرائیل مبنی بر حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران و احتمال همراهی امریکا با این رژیم و توانایی ایران در واکنش نظامی به چنین اقدامی گفت: ایران حتما قادر به پاسخگویی خواهد بود من فکر میکنم که اگر آمریکایی‌ها دست به چنین کاری بزنند، یکی از بزرگترین اشتباهات تاریخی خواهد بود. در این خصوص چند نکته قابل ذکر است: اولا برنامه هسته‌ای ایران یک برنامه هسته‌ای بومی است و در داخل ایران به این توانمندی و تکنولوژی رسیدیم، در حقیقت برنامه هسته‌ای ایران در مغز و فکر دانشمندان ایران است و نه در روی زمین. این توانمندی و برنامه با بمباران یا حملات هوایی از بین نخواهد رفت و این تکنولوژی وجود دارد. دوم اینکه تاسیسات هسته‌ای ایران در یک نقطه یا دو نقطه نیست بلکه در نقاط بسیار متعددی پراکنده است و از یک پدافند بسیار خوب برخوردار است، این تاسیسات در اماکنی هستند که دسترسی به آنها حتی توسط حملات هوایی هم بسیار مشکل و حتی غیرممکن است. از همه اینها مهم‌تر اینکه ایران واکنش فوری نشون خواهد داد، برخلاف دفعات گذشته اگر به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله‌ای صورت بگیرد واکنش ایران فوری و قاطع خواهد بود. آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها می‌دانند که ما چه اهدافی را می‌توانیم مورد هدف قرار دهیم. تصور من این است که در این صورت ما وارد یک جنگ فراگیر در منطقه خواهیم شد، یک فاجعه که هیچکس نه در منطقه و نه در خارج از منطقه، طالب آن نیست. بعید می‌دانم که آمریکایی‌ها مرتکب چنین اشتباه محاسباتی بزرگی بشوند.
سلاح هسته‌ای در دکترین نظامی ایران جایی ندارد
وزیر خارجه در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حرکت ایران به سمت تولید سلاح هسته‌ای و اینکه آیا ایران اکنون چنین سلاحی را در اختیار دارد یا خیر، گفت: ایران الان سلاح هسته‌ای ندارد. سلاح‌های هسته‌ای جز دکترین نظامی ایران نیستند. امنیت ما با شیوه‌های دیگری تأمین می‌شود و سلاح‌های هسته‌ای از نظر حرام ما هستند. فتوای صریح مقام معظم رهبری در این خصوص وجود دارد که تولید، نگهداری و استفاده از همه سلاح‌های کشتار جمعی از جمله سلاح هسته‌ای حرام است و شما معنای حرام را به خوبی متوجه می‌شوید.
اینکه آیا ما توانایی ساخت سلاح هسته‌ای را داریم، بله این توانایی وجود دارهد و قبلاً هم به آن اشاره شده است. ولی آیا اراده‌ای برای ساخت سلاح هسته‌ای داریم، نه چنین اراده‌ای وجود نداشته و الان هم وجود ندارد و ما چنین قصدی نداریم.
عراقچی خطاب به خبرنگار الجزیره: آیا شما فقیه هستید که فتوا می‌دهید؟
در ادامه این گفت‌و‌گو خبرنگار الجزیره خطاب به وزیر خارجه ایران گفت: شما که اهل حلال و حرام هستید، کمک به دولت بشار اسد حرام بود چرا این کار را انجام دادید؟ وزیر خارجه ایران در پاسخ با طرح پرسشی گفت: آیا شما قاضی یا فقیه هستید که فتوای حلال و حرام صادر می‌کنید؟ تشخیص حلال و حرام با من و شما نیست. این یک حکم فقهی است. ما در خصوص سوریه نمی‌توانیم به این آسانی قضاوت کنیم، سوریه یک ماجرای بسیار طولانی دارد. سوریه بخش مهمی از محور مقاومت علیه رژیم صهیونیستی بوده و توطئه‌هایی که با آنها مواجه شد توطئه‌های بود که توسط رژیم صهیونیستی طراحی شده بود. اینکه آیا دولت سوریه و آقای بشار اسد اشتباهاتی داشت یا نداشت من اصلاً وارد این بحث نمی‌شم، حتماً اشتباهاتی داشت و اگر به گونه دیگری رفتار کرده بود شاید به این شکل عاقبت کار تمام نمی‌شد. اینکه مردم سوریه مشکلات بسیار زیادی پیدا کردند، همه اینها درست است. اما نگاه به سوریه از زاویه فقط یک مشکل داخلی بین دولت و مثلاً مردم، یک نگاه ساده انگارانه است. از دید ما دخالت صهیونیست‌ها، دخالت نیرو‌های خارجی، دخالت آمریکایی‌ها بود که سوریه را به این به این عرصه رساند و هدف آنها خارج کردن سوریه از جبهه مقاومت و از جبهه حمایت از فلسطینیان در مبارزه بر حق علیه اشغالگری صهیونیست‌ها بود.
ما خواهان ثبات، آرامش و حفظ تمامیت ارضی سوریه هستیم
وزیر خارجه در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه رویکرد ایران نسبت به وضعیت جدید سیاسی در سوریه چیست؟ گفت: ما از هر دولتی و از هر حکومتی که مورد تایید مردم سوریه باشد حمایت خواهیم، ما ثبات و آرامش در سوریه را بسیار مهم و حیاتی برای ثبات و آرامش منطقه میدانیم. ما نمی‌خواهیم که سوریه به محلی برای بی ثباتی، برای تنش‌های مدام یا جنگ داخلی، جنگ بین قومیت‌ها تبدیل شود. این باعث خواهد شد که سوریه دوباره به محلی برای تروریست‌ها تبدیل بشود. این بی‌ثباتی به بقیه کشور‌های همسایه و کشور‌های منطقه تسری پیدا خواهدکرد. مسلماً ما خواهان ثبات، آرامش و حفظ تمامیت ارضی و عدم اشغال خاک سوریه توسط هر قدرتی به خصوص توسط رژیم صهیونیستی هستیم. ما مخالف تجزیه سوریه هستیم و حفظ حاکمیت سرزمینی سوریه بسیار از نظر ما اهمیت دارد. نهایتاً تشکیل یک دولت فراگیر که مورد پذیرش عموم مردم سوریه باشد از جمله مواردی است که ما از سوریه انتظار داریم. امیدوار هستیم که به سمت خیر پیش بریم.
گفت‌و‌گو‌های مفصل و طولانی با نخست وزیر و وزیرخارجه قطر داشتم
سیدعباس عراقچی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره دلایل سفر به قطر و دیدار با مقام‌های این کشور گفت: ما با دولت قطر روابط بسیار خوب و نزدیک داریم و روابط دو جانبه ما در سطح بسیار خوبی قرار دارد. پروژه‌های مهمی بین دو کشور وجود دارد که یا در حال بررسی هستند یا در حال اجرا. ما همواره مشورت‌های نزدیکی با دولت قطر در خصوص مسائل منطقه‌ای به شمول سوریه، لبنان، غزه و فلسطین داشتیم. ما قدردان قطر بابت نقشی که در موضوع آتش بس ایفا کرد، هستیم. یک هدف اصلی من در این سفر ادامه مشورت‌ها با همکار بسیار خوبم نخست وزیر و وزیر امور خارجه محترم قطر بود. ما یک جلسه طولانی داشتیم و در خصوص همه مسائل منطقه و مسائل دو جانبه تبادل نظر کردیم. من مجدداً تاز نقش مثبتی که قطر در برقراری آتش بس در غزه ایفا کرد، تشکر کردم. امیدوار هستیم که بقیه مشکلات هم حل بشود و این آتش بس به مسیر خودش ادامه بدهد.
نتیجه نبرد در غزه در مذاکره با حماس معلوم شد نه در روی زمین
وزیر خارجه درباره یکی دیگر از اهداف خود از سفر به دوحه گفت: یکی دیگر از اهداف سفر من، ملاقات با دوستان ما در شورای اجرایی حماس بود که در دوحه مستقر هستند. ملاقات بسیار خوبی هم با آنها داشتیم. من پیروزی مردم غزه را تبریک گفتم. این واقعاً نقطه عطفی در تاریخ است، 16 ماه یک ملت در مقابل نسل کشی، بمباران‌های هر روزه و ویرانی‌های کامل سرزمین خود مقاومت کرد و همچنان استوار و بر اهداف خود پایدار ماند. این جای تبریک دارد. من با دوستان در حماس این موضوع را مطرح کردم. به نظر من یک پیروزی برای حماس اتفاق افتاده است. دشمن صهیونیستی به دنبال نابودی حماس و آزادی اسرای خودش بود، اما در نهایت مجبور شد با همان حماس به مذاکره بنشیند و این یعنی نتیجه نبرد در مذاکره با حماس معلوم شد نه در روی زمین. در این دیدار با مقام‌های ارشد حماس مشورت‌های بسیار خوبی داشتیم، من از طرف رهبری و دولت و ملت ایران به دوستان در حماس تبریک گفتم. من در این دیدار تاکید کردم که جمهوری اسلامی ایران برای کمک به مردم غزه و ارسال کمک‌های بشردوستانه آمادگی دارد البته مسیر برای این کار مسیر سختی است، اما من می‌دانم که بقیه ملت‌ها و کشور‌های اسلامی هم آماده کمک کردن در این مسیر هستند.
شهادت سید حسن نصرالله و سایر نیرو‌های حماس و حزب الله صدمه کمی نبود
سیدعباس عراقچی در پاسخ به پرسش دیگر الجزیره درباره تبعات هفت اکتبر و جنگ غزه برای منطقه و جمهوری اسلامی ایران گفت: حادثه هفت اکتبر هزینه بسیار سنگینی برای مردم فلسطین، برای مردم لبنان و هم برای کل منطقه داشت. مقاومت نیز متحمل ضرباتی شد و صدمات مهمی را به اصطلاح تحمل کرد. شهادت سید حسن نصرالله صدمه کمی نبود، شهادت بقیه فرماندهان و به اصطلاح نیرو‌های حزب الله و حماس هزینه‌های سنگینی بود که پرداخته شد، اما همه اینها به معنی از بین رفتن مقاومت یا حتی به نظر من تضعیف مقاومت نبود. همه اینها تجربیات بسیار مهمی بود که مقاومت فرا گرفت و من مطمئنم که در آینده به کار خواهند آمد.
مردم غزه با خون خود، آرمان فلسطین را زنده‌تر از گذشته کردند
وزیر خارجه در ادامه افزود: این بار اول نیست که حزب الله رهبر خود را از دست میدهد، بار قبل نیز زمانی که شهید موسوی توسط صهیونیست‌ها به شهادت رسید حزب الله صدمه زیادی خورد ولی خود را بازسازی کرد و دیدیم که حزب الله بزرگتر، قوی‌تر و تاثیرگذارتر شده است. اکنون هم من معتقدم که موضوع فلسطین اتفاقاً از همیشه زنده تره است. پیش از طوفان الاقصی همه تصور می‌کردند که فلسطین فراموش شده است، روند عادی سازی (رابطه رژیم صهیونیستی با کشور‌های عربی و اسلامی) شروع شده بود و صهیونیست‌ها نقشه‌های بزرگی برای منطقه داشتند، اما مردم فلسطین و غزه دوباره موضوع فلسطین را زنده و به موضوع اول منطقه و جهان تبدیل کردند. این روند متاسفانه با خون‌های بسیار زیاد ممکن شد. اکنون ماهیت جنایتکارانه رژیم صهیونیستی که دست به نسل کشی زده بیش از گذشته بر همه دنیا روشن شده است. من فکر می‌کنم که مقاومت با تجربیاتی که در این عرصه بسیار سخا به دست آورده حتماً به حضور و تاثیرگذاری خود در منطقه ادامه خواهد داد. من امروز بیش از گذشته امیدوار و مطمئن هستم که مردم فلسطین به آرمان خود دست پیدا خواهند کرد.
ایران همچنان یک بازیگر اصلی و مهم در منطقه است
سیدعباس عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر ضربه‌های وارد شده به حزب الله لبنان و تغییر نظام سیاسی در سوریه بر قدرت منطقه‌ای ایران گفت: به هر حال هر ضربه‌ای تاثیرات خود را دارد ولی قدرت ایران به افراد و سازمان‌ها وابسته نیست. اولاً قدرت ما از مردم ما ناشی می‌شود. ثانیاً قدرت اصلی ایران، قدرت گفتمان سازی و گفتمان مقاومت است. من معتقدم امروز این گفتمان و مکتب مقاومت بیش از همیشه زنده است. قدرت دفاعی ما همچنان بسیار قوی پابرجا است، قدرت واکنش ما به هر حمله‌ای همچنان وجود دارد. در عملیات‌های اخیر، همه تاثیر موشک‌های ایران را دیدند. این موشک‌ها الان با توجه به اینکه در صحنه نبرد قدرت خود را نشان دادند در وضعیت بهتری هستند، برخی ایرادات آنها رفع شده و تنظیمات بهتری پیدا کردند. من فکر می‌کنم که ایران کماکان یک بازیگر اصلی و مهم در منطقه است و ما به نقش خود برای برقراری صلح، ثبات و آرامش در منطقه ادامه خواهیم داد.
منبع: خبرگزاری ایرنا