پیام مازند - با تکیه بر نوآوری و همکاری با مراکز تحقیقاتی، محصولاتی عرضه می‌شود که هم برای محیط زیست خوشایند است و هم نیازهای صنایع مختلف را برآورده خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، کارآفرین و بنیان‌گذار یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان پیشرو در حوزه تولید پلیمرهای زیستی، با بیش از 10 سال فعالیت حرفه‌ای در این زمینه، نقشی محوری در تحول صنعت مواد پلیمری ایران ایفا کرده است.
وی با ترکیب دانش تخصصی خود در رشته مهندسی شیمی و تمرکز بر توسعه مواد زیست‌سازگار و زیست‌تجزیه‌پذیر، نه‌تنها به‌عنوان یک پژوهشگر، بلکه به همچون یک نوآور صنعتی شناخته می‌شود که با راه‌اندازی شرکت خود، گامی اساسی در جهت کاهش وابستگی صنایع کشور به مواد شیمیایی سنتی برداشته است. محسن کزازی پس از تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری با تمرکز بر زیست‌پلیمرها، تصمیم گرفت دانش دانشگاهی را با نیازهای عملی صنعت ادغام کند، این رویکرد منجر به تأسیس شرکتی شد که امروزه به‌عنوان یکی از پیشروان تولید پلیمرهای زیستی در ایران شناخته می‌شود، این شرکت با بهره‌گیری از تیمی متشکل از پژوهشگران برجسته در حوزه شیمی، مهندسی مواد و زیست‌فناوری، توانسته است محصولات نوآورانه‌ای را به بازار عرضه کند که هم‌زمان با استانداردهای جهانی و الزامات پایداری همراه است.
یکی از جنبه‌های برجسته فعالیت‌های کزازی، تولید پلیمرهای خودترمیم‌شونده است که در صنایع خودروسازی کاربرد فراوانی دارد، این مواد با توانایی ترمیم خودکار ترک‌ها و آسیب‌های سطحی، نه‌تنها عمر مفید قطعات را افزایش می‌دهند، بلکه به کاهش هزینه‌های نگهداری و تولید کمک می‌کنند.
وی همچنین در پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با مراکز علمی و صنعتی داخلی و بین‌المللی مشارکت فعال داشته است، به‌عنوان مثال، همکاری با پارک علم و فناوری هرمزگان در زمینه تولید پلیمرهای زیستی از جلبک‌های خلیج‌فارس، نمونه‌ای از تلاش‌های او برای بهره‌گیری از منابع طبیعی بومی در تولید مواد پایدار است. این پروژه نه‌تنها به تولید محصولات سازگار با محیط زیست منجر شده، بلکه زمینه‌ساز ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و تقویت اقتصاد منطقه‌ای نیز بوده است.
کزازی در عین حال به‌عنوان مدافع آموزش تخصصی، نقش مهمی در تربیت نیروی انسانی متخصص ایفا کرده است. او با حمایت از دوره‌های کارآموزی دانشجویان در خط تولید شرکت خود، زمینه را برای انتقال دانش عملی به نسل جوان فراهم کرده و به تقویت پیوند دانشگاه و صنعت کمک کرده است، این رویکرد آموزشی-کاربردی، سبب شده است تا شرکت او نه‌تنها به‌عنوان یک تولیدکننده، بلکه محقق حوزه پلیمرهای زیستی شناخته شود.
فعالیت‌های کزازی در سال‌های اخیر به گسترش کاربرد پلیمرهای زیستی در صنایع مختلف از جمله پزشکی، بسته‌بندی و حتی کشاورزی انجامیده است. به‌عنوان نمونه، توسعه فیلم‌های پلیمری زیست‌تجزیه‌پذیر برای بسته‌بندی مواد غذایی و کاهش آلودگی‌های پلاستیکی، یکی از پروژه‌های موفق اوست که توانسته است توجه بخش‌های مختلف جامعه را به خود جلب کند، همچنین مشارکت در همایش‌های ملی و بین‌المللی از جمله «همایش بزرگ ایران پتروکم 2025»، نشان‌دهنده تعهد او به اشتراک‌گذاری دانش و تجربیاتش با جامعه علمی است.
با وجود چالش‌های فراوان در حوزه تولید مواد پلیمری زیستی، از جمله هزینه‌های بالای تحقیق و توسعه و رقابت با محصولات وارداتی، کزازی با استفاده از استراتژی‌های نوآورانه و تکیه‌بر توانمندی‌های داخلی، توانسته است شرکت خود را به یکی از بازیگران کلیدی در این عرصه تبدیل کند. او در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های خود همواره بر اهمیت همراهی دولت و بخش خصوصی در پشتیبانی از فناوری‌های سبز تأکید می‌کند و آینده‌ای روشن را برای صنعت پلیمرهای زیستی در ایران پیش‌بینی می‌کند.
فعالیت‌های پژوهشی کزازی تنها به مرزهای جغرافیایی ایران محدود نشده است. او با مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی و ارائه مقالات علمی در مجلات معتبر، نقشی فعال در جامعه جهانی شیمی و مهندسی مواد ایفا کرده است. این تلاش‌ها نه‌تنها اعتبار علمی او را افزایش داده، بلکه زمینه را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری به داخل کشور فراهم آورده است.
وی نمونه‌ای از نسل جدید دانشمندان-کارآفرینان ایرانی است که با ترکیب دانش عمیق علمی و بینش کارآفرینانه، گام‌های مؤثری در جهت توسعه پایدار و کاهش اثرات زیست‌محیطی صنایع سنگین برداشته است. مسیر او الهام‌بخش بسیاری از جوانان علاقه‌مند به فناوری و نوآوری است و نشان می‌دهد که با تلاش و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان چالش‌های صنعتی را به فرصت‌هایی برای رشد و توسعه تبدیل کرد، در همین راستا با محسن کزاری، کارشناس حوزه پلیمر به گفت‌وگو نشستیم:

ایمنا: فرایند ایده‌پردازی در حوزه پلیمرهای زیستی چگونه آغاز می‌شود؟
کزازی: فرایند ایده‌پردازی با شناسایی نیازهای بازار و چالش‌های موجود آغاز می‌شود، ما ابتدا به مشکلات زیست‌محیطی ناشی از مصرف پلاستیک‌های غیرقابل تجزیه توجه کردیم؛ این آلودگی‌ها به‌ویژه در صنایع بسته‌بندی و کشاورزی بسیار محسوس بود. در مرحله نخست، بررسی کردیم که چگونه می‌توان با استفاده از منابع طبیعی همچون جلبک‌ها، نشاسته یا ضایعات کشاورزی، جایگزین مناسبی برای پلاستیک‌های متداول تولید کرد. این مرحله شامل تحقیقات اولیه، مطالعات بازار و تحلیل دقیق تقاضا و رفتار مصرف‌کنندگان است.
ایمنا: چگونه از فناوری‌های نوین در توسعه پلیمرهای زیستی استفاده می‌کنید؟
کزازی: یکی از جنبه‌های قابل‌توجه در کار ما، استفاده خلاقانه از فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی، نانوفناوری و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری در فرایند طراحی و تولید محصولات زیستی است، ما از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای پیش‌بینی رفتار مواد زیستی در شرایط مختلف استفاده می‌کنیم؛ این فناوری به ما کمک می‌کند تا پیش از ورود به مرحله تولید انبوه، ترکیبات مختلف مواد را آزمایش و بهترین گزینه را انتخاب کنیم، همچنین نانوفناوری به ما امکان می‌دهد تا ساختار مواد را در مقیاس نانو بهبود بخشیم و ویژگی‌های مطلوبی همچون استحکام و زیست‌تجزیه‌پذیری را تقویت کنیم.
ایمنا: در مورد چالش‌های پیش‌رو در تولید پلیمرهای زیستی توضیح دهید.
کزازی: یکی از چالش‌های اصلی، هزینه بالاتر تولید پلیمرهای زیستی نسبت به پلاستیک‌های سنتی است. این امر به‌دلیل فرایندهای پیچیده‌تر و مواد اولیه گران‌تر است. برای مقابله با این چالش، ما به بهینه‌سازی فرایندهای تولید و استفاده از منابع ارزان‌تر همچون ضایعات کشاورزی روی آورده‌ایم، چالش دیگر، آگاهی پایین مصرف‌کنندگان و صنایع از مزایای پلیمرهای زیستی است. برای رفع این مشکل، برنامه‌های آموزشی و تبلیغاتی را در دستور کار قرار داده‌ایم تا اهمیت استفاده از این مواد را برای حفاظت از محیط زیست تبیین کنیم.
ایمنا: آینده صنعت پلیمرهای زیستی را چگونه می‌بینید؟
کزازی: با توجه به رشد روزافزون تقاضا برای محصولات زیستی و قوانین سختگیرانه‌تر زیست‌محیطی در سطح جهانی، آینده روشنی برای این صنعت پیش‌بینی می‌کنم. برنامه‌هایی برای توسعه محصولات جدید، از جمله قطعات زیستی برای صنایع پزشکی و خودروسازی داریم و امیدواریم بتوانیم نقش مؤثری در گسترش فناوری‌های زیستی ایفا کنیم، همچنین با پیشرفت‌های علمی و فناوری‌های نوین، هزینه‌های تولید کاهش یافته و رقابت‌پذیری این محصولات در بازار افزایش خواهد یافت.
ایمنا: نقش پلیمرهای خودترمیم‌شونده در صنایع مختلف چیست؟
کزازی: پلیمرهای خودترمیم‌شونده با قابلیت ترمیم خودکار آسیب‌ها، به‌سرعت در حال تغییر قواعد بازی در صنایع خودرو و رنگ هستند. این فناوری نوآورانه نه‌تنها هزینه‌های تعمیر را کاهش می‌دهد، بلکه به طول عمر و کارایی بیشتر محصولات نیز می‌افزاید، برای مثال، در صنعت خودروسازی، استفاده از این پلیمرها می‌تواند به کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش ایمنی خودروها منجر شود، همچنین در صنعت رنگ، پوشش‌های خودترمیم‌شونده می‌توانند ماندگاری و زیبایی سطوح را افزایش دهند.
ایمنا: در مورد استفاده از باکتری‌ها در تولید پلاستیک‌های زیستی توضیح دهید.
کزازی: پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که برخی گونه‌های باکتری، همچون باکتری‌های بنفش، قادر به تولید پلی‌هیدروکسی‌آلکانوات‌ها (PHAs) هستند؛ این پلیمرهای طبیعی می‌توانند به پلاستیک‌های زیست‌تجزیه‌پذیر تبدیل شوند. این باکتری‌ها با استفاده از منابع ساده همچون دی‌اکسیدکربن و نور خورشید، پلیمرهای مورد نیاز را تولید می‌کنند. استفاده از این میکروارگانیسم‌ها به‌عنوان کارخانه‌های میکروسکوپی تولید پلاستیک‌های زیستی، رویکردی پایدار و دوستدار محیط زیست است که می‌تواند به کاهش وابستگی به منابع فسیلی و کاهش آلودگی پلاستیکی کمک کند.
ایمنا: دیدگاه شما درباره اقتصاد چرخشی و تأثیر آن بر صنعت پلیمرهای زیستی چیست؟
کزازی: اقتصاد چرخشی مفهومی است که بر استفاده مجدد، بازیافت و کاهش ضایعات تأکید دارد. در این راستا، پلیمرهای زیستی نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ زیرا قابلیت تجزیه‌پذیری و بازیافت آن‌ها امکان‌پذیر است، در رویکرد اقتصاد چرخشی، هدف این است که مواد و محصولات تا حد امکان در چرخه استفاده باقی بماند و از تولید زباله و هدررفت منابع جلوگیری شود. در این مسیر، ما در حال تحقیق و توسعه روش‌هایی هستیم که بتوانند ضایعات پلیمرهای زیستی را به مواد اولیه جدید تبدیل کنند، به‌گونه‌ای که کیفیت آن‌ها حفظ شود و دوباره به چرخه تولید بازگردند، همکاری‌هایی با صنایع بسته‌بندی و کشاورزی برای استفاده از این مواد در مقیاس وسیع‌تر داریم.
ایمنا: چه عواملی در پذیرش پلیمرهای زیستی در صنایع مختلف تأثیرگذار هستند؟
کزازی: یکی از عوامل کلیدی، قوانین و مقررات زیست‌محیطی است که بسیاری از کشورها در راستای کاهش مصرف پلاستیک‌های معمولی تصویب کرده‌اند. با سختگیرانه‌تر شدن این قوانین، صنایع مجبور به استفاده از جایگزین‌های زیست‌سازگار خواهند شد. عامل مهم دیگر، آگاهی و فرهنگ‌سازی بین مصرف‌کنندگان است. اگر مردم بدانند که استفاده از پلاستیک‌های زیستی چه تأثیر مثبتی بر محیط زیست دارد، تقاضا برای این محصولات افزایش پیدا خواهد کرد و در نتیجه، صنایع نیز انگیزه بیشتری برای استفاده از این مواد خواهند داشت. در کنار این موارد، پیشرفت‌های فناوری و کاهش هزینه تولید نیز تأثیر بسزایی در پذیرش پلیمرهای زیستی دارد. هرچقدر بتوانیم هزینه تولید این مواد را کاهش دهیم، رقابت‌پذیری آن‌ها در مقایسه با پلاستیک‌های معمولی افزایش خواهد یافت.
ایمنا: آیا ایران ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطب‌های تولید پلیمرهای زیستی را دارد؟
کزازی: این ظرفیت وجود دارد. ایران منابع طبیعی فراوانی همچون نشاسته، سلولز و ضایعات کشاورزی دارد که می‌توان از آن‌ها برای تولید پلیمرهای زیستی استفاده کرد، علاوه بر این، نیروی انسانی متخصص و توان علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور، می‌تواند به توسعه این صنعت کمک کند. یکی از مزیت‌های ایران، دسترسی به فناوری‌های نانومقیاس و بیوتکنولوژی است که می‌تواند به بهبود ویژگی‌های پلیمرهای زیستی کمک کند، همچنین با توجه به افزایش آلودگی‌های محیطی و لزوم کاهش مصرف پلاستیک‌های معمولی، فرصت خوبی برای توسعه و گسترش این صنعت در کشور فراهم شده است.
ایمنا: آینده فناوری‌های زیستی در صنعت پلیمر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کزازی: فناوری‌های زیستی به سرعت در حال پیشرفت هستند و به زودی شاهد تغییرات عمده‌ای در این صنعت خواهیم بود. یکی از حوزه‌های جذاب، مهندسی ژنتیک است که به ما اجازه می‌دهد باکتری‌ها و قارچ‌ها را به‌گونه‌ای اصلاح کنیم که بتوانند مواد زیستی بهتری تولید کنند، همچنین استفاده از مواد هوشمند که می‌توانند در شرایط خاص تغییر شکل دهند یا تجزیه شوند، در حال گسترش است، برای مثال، پلیمرهایی که در محیط‌های خاص همچون آب‌های آلوده به‌طور خودکار تجزیه می‌شوند، در آینده کاربردهای زیادی خواهند داشت.
ایمنا: برای کسانی که علاقه‌مند به ورود به این حوزه هستند، چه توصیه‌ای دارید؟
کزازی: نخستین توصیه من این است که به مطالعه و یادگیری مستمر اهمیت دهند. حوزه پلیمرهای زیستی ترکیبی از علوم شیمی، مهندسی مواد، بیوتکنولوژی و محیط زیست است و نیاز به دانش بین‌رشته‌ای دارد. دومین توصیه، همکاری و کار تیمی است. این صنعت نیازمند تعامل میان محققان، مهندسان، سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران است. کسانی که بتوانند شبکه‌سازی کنند و تیم‌های قوی تشکیل دهند، موفق‌تر خواهند بود، سومین نکته توجه به نیازهای بازار است، تحقیق علمی کافی نیست، بلکه باید بتوانیم محصولات را به‌گونه‌ای توسعه دهیم که برای صنایع و مصرف‌کنندگان جذاب و اقتصادی باشد.
کد خبر 849470